بیماری ام اس (MS) یا مالتیپل اسکلروزیس یک بیماری عصبی فلج کننده مغز و نخاع است. با توجه به منطقه درگیر در مغز و سیستم عصبی، شدت و نوع این بیماری می‌تواند در افراد مختلف به شکل‌های متفاوتی ظاهر شود. توانبخشی در بیماران مبتلا به ام اس، یکی از روش‌های موثر درمانی به‌شمار می‌رود و نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی و ارتقای توانایی‌های جسمی آن‌ها دارد. بیماران می‌توانند با استفاده از برنامه‌های توانبخشی، بخشی از توانمندی‌های قبلی خود را مجدد بدست آورند. دکتر سمانه قهرمان‌پوری از متخصصان برجسته‌ی توانبخشی هستند که تجربه‌ی گسترده‌ای در این زمینه دارند. برای آغاز درمان توانبخشی ام اس (MS) با بهترین روش‌ها، می‌توانید از مشاوره‌های تخصصی ایشان بهره‌مند شوید. علاوه بر این تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا با انواع روش‌های توانبخشی این بیماری آشنا شوید.

هدف از توانبخشی در بیماری ام اس

فرد مبتلا به بیماری ام اس (MS) به دلیل حمله‌ی سیستم ایمنی به اعصاب بدن، دچار اختلال در عملکرد اندام‌ها می‌شود و در نتیجه بسیاری از توانایی‌های حرکتی و گفتاری خود را از دست می‌دهد. هدف از توانبخشی در بیماران ام اس، بازیابی استقلال و بازگرداندن توانایی‌های پیشین آن‌ها است. همچنین توانبخشی با پیشگیری از پیشرفت بیماری، از بروز عوارض ثانویه‌ مانند آرتروز و فلج شدن نیز جلوگیری می‌کند.

روش‌های توانبخشی در بیماری ام اس

توانبخشی بیماری ام اس تاثیر بسیار زیادی در بهبود عملکرد بیماران دارد. این روش درمانی سطح سلامتی بیمار را افزایش می‌دهد و باعث کاهش خستگی و بی حوصلگی آن‌ها می‌شود. انجام این روش بهتر است تحت نظر پزشک متخصص انجام شود تا بیمار بتواند به نتیجه مطلوب مدنظر خود برسد. توانبخشی با روش‌های مختلفی انجام می‌شود که این روش‌ها عبارت‌اند از:

فیزیوتراپی

بیماری ام اس باعث می‌شود که فرد توانایی راه رفتن، بلند کردن دست، لباس پوشیدن و کارهای روزمره خود را تا حد زیادی از دست بدهد. فیزیوتراپی به مبتلایان ام اس این امکان را می‌دهد تا بتوانند دوباره توانایی‌های خود را به دست آورند. افرادی که به تازگی علائم این بیماری در آن‌ها دیده شده بهتر است با کمک پزشک جلسات فیزیوتراپی را شروع کنند. برخی دیگر از فواید فیزیوتراپی برای بیماران ام اس، شامل موارد زیر است:

• بهبود سلامت روحی و روانی فرد بیمار
• بهبود عملکرد عضلات شخص
• کاهش خستگی و افزایش انرژی بیمار

انجام فعالیت‌های ورزشی

انجام ورزش‌هایی مانند دوچرخه‌ سواری، تمرینات کششی و استفاده از تردمیل، استقامت بدنی بیمار را افزایش می‌دهند. همچنین این فعالیت‌های ورزشی باعث پیشگیری از افسردگی نیز می‌شوند. بهتر است بیمار مبتلا به ام اس تمرینات ورزشی سبکی را انجام دهد تا تمام انرژی بدنی خود را از دست ندهد. از جمله ورزش‌های دیگری که برای افراد مبتلا به ام اس مناسب هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

یوگا

یوگا نقش مهمی در درمان بسیاری از بیماری‌ها دارد زیرا تمرینات یوگا بر روی سیستم عصبی و تنفسی تاثیر زیادی دارند و بیماری ام اس به دلیل اختلالات سیستم عصبی و مغز ایجاد می‌شود. انجام تمرینات یوگا حتی به صورت خوابیده یا نشسته نیز می‌تواند روند پیشرفت بیماری ام اس (MS) را کند کرده و فرآیند بهبودی را تسریع کند.

تمرینات هوازی

انجام فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی و راه رفتن حتی به صورت آهسته، باعث تقویت عضلات پاها می‌شوند. راه رفتن یکی از روش‌های توانبخشی است و افرادی که به بیماری ام اس مبتلا هستند بهتر است هر روز ۱۵ دقیقه آهسته راه بروند و یا اگر شرایطش را دارند در فضای بیرون از خانه پیاده‌روی داشته باشند. راه رفتن باعث آرام شدن ذهن و قلب می‌شود.

آب درمانی

توانبخشی به روش آب درمانی به بیماران کمک می‌کند تا بهتر بتوانند به انجام فعالیت‌های بدنی خود بپردازند. بیمارانی که توانایی خوب راه رفتن را از دست داده‌اند، با راه رفتن در آب استخر می‌توانند این مشکل را درمان کنند. آب به دلیل خاصیت شناوری، مقاومت بدن هنگام راه رفتن را افزایش می‌دهد و به بهبود وضعیت بیمار کمک می‌کند.

کاردرمانی در منزل

در توانبخشی به روش کاردرمانی بیمار می‌تواند فعالیت‌های گذشته را دوباره انجام دهد. با استفاده از دستگاه‌ها و ابزارهایی که وجود دارند بیمار می‌تواند کارهای شخصی خود را در خانه و یا محل کار راحت‌تر انجام دهد. در این روش بیمار اعتماد به‌نفس و استقلال خود را از دست نمی‌دهد و همین باعث می‌شود امید و انگیزه بیشتری برای روند بهبودی خود داشته باشد. بعضی از فواید دیگری که کاردرمانی در منزل برای افراد مبتلا به ام اس دارد عبارت‌اند از:

• آموزش استفاده از وسایل کمکی مانند عصا و ویلچر
• آموزش تمرینات در جهت حفظ تعادل بیمار
• تمرین برای حرکت دادن شانه، آرنج و زانو

فواید توانبخشی برای بیماران مبتلا به ام اس

توانبخشی بیماران مبتلا به MS، فواید بسیار زیادی را برای آنان به همراه دارد و در مقابل روش‌های دارویی از عوارض خاصی برخوردار نیست. از جمله مهم‌ترین فواید توانبخشی برای بیماران مبتلا به ام اس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان افسردگی

بیماری ام اس تغییراتی در وضعیت جسمی بیماران ایجاد می‌کند و باعث می‌شود فرد پس از مدتی قادر به حرکت دادن درست دست و پای خود نباشد. به همین دلیل ممکن است در بسیاری از موارد افسردگی را نیز برای بیمار به همراه داشته باشد. خوشبختانه روش توانبخشی تا به امروز به بیماران زیادی کمک کرده تا بتوانند با افسردگی مقابله کنند و توانایی‌های گذشته خود را نیز بدست آورند. 

درمان مشکلات گفتاری

ام اس به دلیل آسیبی که به دستگاه عصبی وارد می‌کند ممکن است مشکلات گفتاری و تکلم را برای بیمار به همراه داشته باشد. خوشبختانه پزشکانی مانند دکتر سمانه قهرمان‌پوری که دارای تخصص کافی در زمینه توانبخشی ام اس هستند کمک می‌کنند تا دوباره بیمار بتواند سلامت گفتاری و ارتباطی خود را بدست آورد.

درمان بلع 

مشکلات مربوط به بلع نیز مانند مشکلات گفتاری در افراد مبتلا به ام اس ایجاد می‌شوند و با روش‌های توانبخشی زیر نظر پزشک متخصص می‌توان مشکلات مربوط به بلع را درمان کرد. بیماری ام اس به دلیل اختلال در مغز و سیستم عصبی می‌تواند تمام توانایی‌های فرد بیمار را تحت تاثیر قرار دهد. 

درمان مشکلات شناختی

برخی از بیماران مبتلا به ام اس با مشکلاتی مانند عدم تمرکز و از دست دادن حافظه دست و پنجه نرم می‌کنند. پزشک متخصص با راهکارهای موثر در توانبخشی می‌تواند تا حد زیادی این عارضه‌های ناخوشایند را درمان کند. 

رژیم غذایی مفید در توانبخشی بیماران مبتلا به ام اس 

در دوران توانبخشی، بیماران علاوه بر انجام تمرینات، باید از یک رژیم غذایی مناسب نیز پیروی کنند تا بدن آن‌ها ویتامین‌ها و انرژی لازم را دریافت کند. از جمله مناسب‌ترین تغذیه‌ها و رژیم‌های غذایی برای بیماران ام اس در دوره‌ی توانبخشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آجیل و دانه‌ها
• زرده تخم مرغ و ماهی برای کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن
• لبنیات 
• حبوبات
• میوه و سبزیجات دارای ویتامین سی مانند: پرتقال، کیوی، توت و لیمو
• استفاده از کلسیم و منیزیم
• آهن برای افزایش انرژی و جلوگیری از خستگی
• چای گیاهی زنجبیل و چای سبز

کلام پایانی

روش‌های مطرح‌شده برای توانبخشی بیماران ام اس ممکن است برای همه‌ی افراد مناسب نباشند؛ به همین دلیل توصیه می‌شود تا بیماران با توجه به شرایط خاص خود، با مشورت پزشک متخصص توانبخشی، روش درمانی مناسبی را انتخاب کنند تا فرآیند درمان به شکلی اصولی و موثر پیش رود. بیماری ام اس با رعایت برخی راهکارهای ساده مانند تغییر سبک زندگی، داشتن خواب کافی، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و انجام ورزش‌های روزانه تا حد زیادی قابل کنترل و پیشگیری است. همچنین در این مسیر، دکتر سمانه قهرمان‌پوری با بهره‌مندی از دانش روز و تجربه‌ی گسترده در حوزه‌ی توانبخشی بیماران ام اس، همراهی مطمئن برای شما خواهند بود. با دریافت برنامه‌های درمانی تخصصی و مشاوره‌های حرفه‌ای از ایشان، می‌توانید روند درمان خود را با اطمینان بیشتری طی کنید.

سوالات متداول