کمردرد، یکی از رایج‌ترین مشکلات عضلانی‌ و اسکلتی در جهان است که سالانه میلیون‌ها نفر را درگیر می‌کند و اغلب کیفیت زندگی، فعالیت روزانه و حتی خواب افراد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در گذشته، گزینه‌های درمانی محدودی برای این مشکل وجود داشت و بسیاری از بیماران، ناچار به جراحی می‌شدند. اما امروزه پیشرفت‌های علمی، مسیرهای نوینی را پیش‌روی بیماران قرار داده است؛ روش‌هایی موثر، غیرتهاجمی و کم‌خطر که بدون نیاز به جراحی، به بهبود چشمگیر درد و عملکرد حرکتی منجر می‌شوند. دکتر سمانه قهرمان‌پوری پزشکی برجسته در حوزه درمان غیرجراحی اختلالات اسکلتی‌ و عضلانی است و تا به امروز بیماران بسیار زیادی را در این زمینه درمان کرده‌اند. رویکرد دکتر قهرمان‌پوری در درمان غیرجراحی کمر درد، مبتنی بر ترکیب دانش روز، رویکردهای توان‌بخشی و توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر بیمار است.

علل شایع کمر درد

کمردرد می‌تواند به دلایل بسیار متنوعی ایجاد شود؛ از مشکلات ساده عضلانی گرفته تا بیماری‌های پیچیده ستون فقرات. شناخت علت کمردرد، اولین و مهم‌ترین گام برای انتخاب روش درمانی مناسب است. در ادامه، مهم‌ترین علت‌های کمردرد را می‌توانید بخوانید:

• کشیدگی یا اسپاسم عضلانی: شایع‌ترین علت کمردرد، کشیدگی عضلات یا رباط‌های اطراف ستون فقرات است. این اتفاق معمولا بر اثر بلند کردن اجسام سنگین، حرکات ناگهانی، یا وضعیت نشستن و ایستادن نادرست ایجاد می‌شود.
• دیسک کمر (فتق یا بیرون‌زدگی دیسک): در بین مهره‌های کمر، دیسک‌هایی قرار دارند که نقش ضربه‌گیر دارند. گاهی اوقات این دیسک‌ها آسیب می‌بینند یا از جای خود خارج می‌شوند و به ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کنند، که باعث درد، بی‌حسی یا گزگز در پا می‌شود.
• آرتروز و ساییدگی مفاصل: با افزایش سن، مفاصل ستون فقرات ممکن است دچار ساییدگی یا آرتروز شوند. این وضعیت می‌تواند باعث خشکی، درد و محدودیت حرکتی در ناحیه کمر شود.
• تنگی کانال نخاعی: در این حالت، فضای عبور نخاع در ستون فقرات تنگ می‌شود و به عصب‌ها فشار وارد می‌شود. تنگی کانال معمولاً با درد کمر، احساس سنگینی در پاها و گاهی بی‌حسی همراه است.
• اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات: در برخی افراد، ستون فقرات به‌طور غیرطبیعی به طرفین منحرف می‌شود. این وضعیت می‌تواند در طول زمان باعث درد مزمن کمر و حتی اختلال در راه رفتن شود.
• پوکی استخوان (استئوپروز): در افراد مسن، کاهش تراکم استخوان می‌تواند باعث شکستگی‌های کوچک مهره‌ای شود که با درد ناگهانی و شدید کمر همراه هستند.
• عفونت‌ها یا تومورها: این مشکلات گرچه نادر هستند، اما عفونت‌های استخوانی یا وجود تومور در ناحیه ستون فقرات نیز می‌توانند عامل کمردرد باشند. این موارد معمولا با علائم سیستمیک مانند تب، کاهش وزن یا ضعف شدید همراه‌اند.
• علل روان‌شناختی و استرس: گاهی کمردرد منشا جسمی مشخصی ندارد و ناشی از اضطراب، افسردگی یا تنش‌های روانی است. این نوع دردها اغلب مزمن هستند و به درمان‌های معمول پاسخ ضعیف می‌دهند.

همچنین بخوانید: درمان دیسک کمر بدون جراحی

روش های درمان کمر درد بدون جراحی

امروزه با پیشرفت علم در پزشکی روش‌های مختلفی جایگزین درمان جراحی کمر شده است و به همین دلیل بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند به جای استفاده از روش‌های جراحی و تحمل عوارض آن از روش‌های بدون جراحی برای درمان کمر درد استفاده کنند. برخی از مهم‌ترین روش‌های بدون جرحی درمان کمر درد که در مطب دکتر سمانه قهرمان‌پوری انجام می‌شود شامل:

دارودرمانی

دارودرمانی یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای کاهش کمردرد است، به‌ویژه در مراحل حاد یا زمانی که درد شدید مانع از فعالیت‌های روزمره می‌شود. البته داروها معمولا به‌عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع استفاده می‌شوند. داروها باید طبق نظر پزشک و با در نظر گرفتن وضعیت کلی بدن تجویز شوند. دارودرمانی فقط علائم را کنترل می‌کند، نه علت اصلی درد را برطرف می‌کند و معمولا نیاز است دارودرمانی با روش‌هایی مثل فیزیوتراپی، ورزش، و اصلاح سبک زندگی ترکیب شوند تا بهترین نتیجه به دست آید. داروهایی که برای درمان کمر درد توسط پزشک تجویز می‌شوند عبارتنداز: 

• ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن، سلکوکسیب برای کاهش درد و التهاب
• استامینوفن (پاراستامول) برای کاهش درد خفیف تا متوسط
• متوکاربامول، باکلوفن، تیزانیدین برای کاهش اسپاسم عضلات اطراف ستون فقرات
• آمی‌تریپتیلین، دولوکستین برای کمردردهای مزمن با منشأ عصبی یا همراه با اختلالات خواب و خلق
• گاباپنتین، پره‌گابالین مناسب برای کمردرد با درگیری ریشه عصبی یا سیاتیک
• ژل دیکلوفناک، کرم کپسایسین برای دردهای موضعی عضلانی یا مفصلی
• تزریق کورتون اپیدورال، تزریق داخل مفصلی فاست

فیزیوتراپی درمان بدون جراحی کمر درد

فیزیوتراپی یکی از پایه‌های اصلی درمان کمردرد، به‌ویژه در موارد غیرجراحی است. این روش درمانی با هدف کاهش درد، افزایش انعطاف‌پذیری، تقویت عضلات حمایت‌کننده ستون فقرات و جلوگیری از بازگشت مجدد درد انجام می‌شود. برخلاف دارودرمانی که فقط علائم را کنترل می‌کند، فیزیوتراپی روی علت‌های زمینه‌ای درد تمرکز دارد. فیزیوتراپی باید توسط متخصص دارای مجوز و با برنامه‌ریزی فردی انجام شود و تمرینات اشتباه یا غیراصولی می‌توانند وضعیت را بدتر کنند. معمولا نیاز به چندین جلسه پیوسته است تا نتیجه پایدار حاصل شود. فیزیوتراپی یک راهکار کاملا علمی، کم‌خطر و موثر برای درمان کمردرد است، به‌ویژه در مواردی که جراحی ضرورتی ندارد. ترکیب فیزیوتراپی با دارودرمانی، آموزش و اصلاح سبک زندگی، بهترین نتیجه را در مدیریت و پیشگیری از کمردردهای مزمن ارائه می‌دهد.

ورزش برای درمان کمر درد

ورزش صحیح می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در درمان کمر درد داشته باشد. برخی از مهم ترین ورزش‌هایی که برای درمان کمر درد استفاده می‌شوند عبارتنداز:

• کشش زانو به سینه (Knee to Chest Stretch): به پشت دراز بکشید، یک زانو را به آرامی به سمت سینه بکشید و ۱۰–۱۵ ثانیه نگه دارید. برای هر پا ۳ بار تکرار کنید.
• حرکت پل (Bridge): به پشت دراز بکشید، زانوها خم، کف پاها روی زمینو باسن را از زمین بلند کنید، ۵ ثانیه نگه دارید، به آرامی پایین بیاورید. ۱۰ تکرار در ۲ نوبت
• کشش عضله همسترینگ (Hamstring Stretch): بنشینید یا به پشت دراز بکشید. یک پا را بالا ببرید و با کش یا حوله پشت زانو را بکشید. کشش پشت ران را حس کنید، ۲۰ ثانیه نگه دارید برای هر پا ۳ تکرار کنید.
• حرکت گربه-شتر (Cat-Camel Stretch): به حالت چهار دست و پا قرار بگیرید و به آرامی کمر را گرد کرده و به سمت بالا ببرید (مانند گربه)، سپس به سمت پایین خم کنید (مانند شتر) این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
• تقویت عضلات شکم (Pelvic Tilt): به پشت دراز بکشید و عضلات شکم را منقبض کنید تا کمر به زمین فشار پیدا کند. ۵ ثانیه نگه دارید و ۱۰ بار تکرار کنید.

لیزردرمانی برای درد کمر

لیزر درمانی، استفاده از پرتوهای نور با طول موج مشخص و شدت پایین است که به بافت‌های آسیب‌دیده نفوذ کرده و باعث تحریک فرآیندهای ترمیمی بدن می‌شود. این روش به عنوان یک درمان کمکی برای انواع دردهای عضلانی-اسکلتی، از جمله کمردرد، کاربرد دارد. لیزر باعث کاهش فرآیند التهابی در بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود و با تحریک تولید کلاژن بازسازی سلولی را افزایش می‌دهد. هچنین با تأثیر روی اعصاب محیطی، پیام‌های درد را کاهش می‌دهد و خون‌رسانی را بهبود می‌بخشد. لیزردرمانی باید توسط فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص و با دستگاه‌های استاندارد انجام شود و تعداد جلسات و شدت درمان بسته به شدت بیماری و پاسخ بیمار متفاوت است و بین ۶ تا ۱۲ جلسه طول می‌کشد.

درمان کمر درد با درمان خانگی

زمانی که درد کمر خیلی شدید و با بی‌حسی، ضعف عضلانی، یا از بین رفتن کنترل ادرار و مدفوع همراه نباشد، می‌توان از روش‌های خانگی برای درمان آن  استفاده کرد. تا زمانی که درد شدید نیست، استراحت کوتاه (یک یا دو روز) کمک می‌کند التهاب کمتر شده، اما استراحت طولانی باعث ضعف عضلات می‌شود و درد را بدتر می‌کند. برخی از راه‌های درمان خانگی کمر درد عبارتنداز:

• استفاده از یخ و گرما: در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول بعد از شروع درد، گذاشتن یخ روی کمر به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه هر چند ساعت یک بار، التهاب و درد رو کاهش می‌دهد. بعد از ۲ روز اول، می‌توانید از کمپرس گرم یا حمام آب گرم برای شل شدن عضلات و افزایش گردش خون استفاده کنید.
• تمرینات کششی و تقویتی: انجام نرمش‌های ملایم مثل کشش عضلات کمر و ران، یوگا یا پیلاتس کمک می‌کند عضلات قوی‌تر و انعطاف‌پذیرتر شوندو درد کاهش پیدا کند.
• حفظ وضعیت صحیح بدن: در هنگام نشستن، ایستادن و بلند کردن اجسام مراقب حالت بدن باشید. 
• ماساژ ملایم: ماساژ ناحیه کمر می‌تواند اسپاسم عضلانی رو کاهش دهد و حس آرامش ایجاد کند.
• کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید، کم کردن وزن باعث کاهش فشار روی ستون فقرات و مفاصل کمر می‌شود.
• مصرف مایعات کافی و رژیم غذایی سالم: تغذیه مناسب و هیدراته ماندن بدن به سلامت دیسک‌ها و عضلات کمر کمک می‌کند.
• اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین: تا حد امکان از بلند کردن وسایل سنگین پرهیز کن یا روش صحیح بلند کردن را رعایت کن (با زانو خم شو، نه کمر).

درمان کمر درد بدون جراحی با مگنت تراپی

مگنت تراپی یا درمان با میدان‌های مغناطیسی، استفاده از آهن‌رباهای قوی یا دستگاه‌های تولید میدان مغناطیسی است که به نواحی دردناک بدن اعمال می‌شود. این روش با تحریک سلول‌ها و بهبود گردش خون به کاهش درد و تسریع روند بهبودی کمک می‌کند. چگونه مگنت تراپی به درمان کمردرد کمک می‌کند؟ میدان مغناطیسی باعث گشاد شدن عروق و بهبود خون‌رسانی به بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود و کمک به بازسازی سلولی و تسریع بهبودی می‌کند. مگنت تراپی روش غیرتهاجمی و بدون درد است که قابل استفاده در کنار سایر روش‌های درمانی مثل فیزیوتراپی و دارودرمانی است.

طب سوزنی، روش بدون جراحی برای درمان کمر درد

طب سوزنی یک روش درمانی سنتی است که با استفاده از سوزن‌های خیلی نازک در نقاط خاصی از بدن انجام می‌شود تا انرژی بدن (چی) را متعادل کند و به بهبود عملکرد سیستم‌های مختلف کمک کند. در این روش درمانی سوزن‌ها در نقاط خاصی از بدن فرو می‌روند که به سیستم عصبی و عضلانی مرتبط هستند. این کار باعث تحریک ترشح هورمون‌های طبیعی تسکین‌دهنده درد مثل اندورفین‌ها می‌شود. طب سوزنی می‌تواند به کاهش التهاب و گرفتگی عضلات کمر کمک کند و باعث افزایش جریان خون در ناحیه کمر و افزایش تغذیه و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها شده و روند ترمیم را سرعت می‌بخشد. همچنین طب سوزنی باعث تعادل فعالیت سیستم عصبی مرکزی و خودکار می‌شود، که می‌تواند به کاهش درد مزمن کمک کند. طب سوزنی باید توسط فرد متخصص و آموزش‌دیده انجام شود و تعداد جلسات و طول درمان بسته به شدت و نوع کمر درد متفاوت است.

الکتروتراپی، درمان بدون جراحی کمر درد

الکتروتراپی به استفاده از جریان‌های الکتریکی کم‌ولتاژ و کنترل‌شده برای تحریک عضلات و اعصاب گفته می‌شود. این روش به عنوان یک درمان فیزیوتراپی غیرتهاجمی، برای کاهش درد، بهبود جریان خون و تقویت عضلات در بیماران مبتلا به کمردرد کاربرد دارد. برخی از مهم ترین مزایای الکتروتراپی عبارتنداز: 

• جریان‌های الکتریکی باعث تحریک اعصاب محیطی شده و ارسال سیگنال‌های درد به مغز را کاهش می‌دهد.
•  تحریک عضلات به شل شدن عضلات گرفته کمک می‌کند.
•  جریان الکتریکی باعث بهبود خون‌رسانی به بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود.
• تحریک مستقیم عضلات، به افزایش قدرت و استحکام آن‌ها کمک می‌کند.
• با بهبود جریان خون و کاهش التهاب، ترمیم بافت‌ها تسریع می‌شود.
• کاهش نیاز به داروهای مسکن و کاهش عوارض جانبی دارویی
• قابل استفاده به صورت سرپایی و دوره‌ای
• قابل ترکیب با سایر روش‌های درمانی مانند ورزش درمانی و دارودرمانی

تزریق اپیدورال برای درمان بدون جراحی کمر درد

تزریق اپیدورال به معنای تزریق داروهای ضدالتهاب و مسکن مستقیم در فضای اپیدورال اطراف نخاع و ریشه‌های عصبی است. این تزریق معمولا شامل کورتیکواستروئیدها (کورتون) به همراه بی‌حس‌کننده موضعی است که به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند. کورتیکواستروئیدها باعث کاهش التهاب در اطراف ریشه‌های عصبی و بافت‌های اطراف می‌شوندو تزریق مستقیم باعث اثر سریع‌تر و موثرتر نسبت به داروهای خوراکی می‌شود. در موارد بسیاری، این روش می‌تواند مانع از نیاز به عمل جراحی شود. نکات مهم درباره تزریق اپیدورال: 

• باید توسط متخصص بیهوشی، درد یا جراح ستون فقرات انجام شود.
• تعداد جلسات معمولا محدود است (معمولا ۱ تا ۳ جلسه در دوره درمان).
• احتمال عوارض ناچیز مانند عفونت، خونریزی یا سردرد پس از تزریق وجود دارد که بسیار نادر است.
• قبل از تزریق، بررسی کامل پزشکی و تصویربرداری (مانند MRI) ضروری است.

چه زمانی برای درمان کمر درد نیاز به جراحی است؟

جراحی کمر معمولا آخرین گزینه درمانی است و زمانی توصیه می‌شود که روش‌های غیرجراحی نتوانند درد یا مشکلات عملکردی را بهبود بخشند یا شرایط خاصی ایجاد شود که بدون جراحی خطرناک باشد. در مواردی جراحی کمر توصیه می‌شود که درد مزمن و ناتوان‌کننده که با دارو، فیزیوتراپی، تزریقات یا سایر روش‌های درمانی غیرجراحی بهبود نیابد و فرد دچار ضعف یا بی‌حسی شدید در پاها یا ناحیه تناسلی شود. از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع (بی‌اختیاری) که نشان‌دهنده فشار روی اعصاب نخاعی است (سندروم دم اسب). همچنین زمانی که دیسک به شدت بیرون زده و باعث ضعف عضلات یا بی‌حسی شود و محدودیت شدید در حرکت باعث باریک شدن کانال نخاعی شود جراحی باید صورت گیرد.  آسیب‌های شدید ستون فقرات که باعث ناپایداری آن و تهدید به آسیب نخاعی می‌شود و یا در صورت وجود عفونت یا تومور در ناحیه ستون فقرات باید جراحی برای درمان کمر درد صورت گیرد.

پیشگیری از کمر درد

پیشگیری از کمر درد با رعایت نکات ساده روزمره امکان‌پذیر است. حفظ وضعیت صحیح بدن، ورزش منظم، کنترل وزن و توجه به خواب و استراحت، کلیدهای اصلی سلامت کمر هستند. با این اقدامات می‌توانید از دردهای ناحیه کمر پیشگیری کنید و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید. برخی از مهم‌ترین روش‌های پشگیری از کمر درد عبارتنداز:

کلام پایانی

کمر درد، اگرچه یکی از شایع‌ترین دردهاست اما همیشه به معنای جراحی نیست. با روش‌های نوین، ایمن و غیرتهاجمی می‌توان بدون تیغ جراحی، درد را مهار کرد و دوباره به زندگی عادی بازگشت. دکتر سمانه قهرمان‌پوری با سال‌ها تجربه در حوزه درمان غیرجراحی کمردرد، با بهره‌گیری از روش‌های تخصصی مانند لیزر درمانی، الکتروتراپی، مگنت‌تراپی، طب سوزنی و فیزیوتراپی هدفمند، آماده است تا گامی مؤثر در مسیر بهبود و بازگشت به زندگی بدون درد برای شما بردارد. اگر به دنبال راه‌حلی مطمئن، علمی و بدون جراحی برای کمردرد خود هستید، همین امروز با کلینیک دکتر سمانه قهرمان‌پوری تماس بگیرید و برای دریافت مشاوره و نوبت برای درمان بدون جراحی کمر درد نوبت خود را رزرو کنید. 

سوالات متداول