آیا تا به حال دردی عمیق و مداوم در ناحیه کمر خود احساس کرده‌اید که حرکت را برایتان دشوار ساخته باشد و کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد؟ این درد ممکن است ناشی از آرتروز کمر باشد. آرتروز کمر، که به نام اسپوندیلوز نیز شناخته می‌شود، می‌تواند به تدریج و با افزایش سن یا به دلیل استفاده مفرط از مفاصل کمر بروز کند. این بیماری نه تنها کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه در صورت عدم درمان مناسب، ممکن است به مشکلات جدی‌تری مانند تنگی کانال نخاعی، بی‌حسی پاها و حتی اختلالات حرکتی منجر شود. اگر به دنبال یک روش مطمئن، علمی و بدون جراحی برای درمان آرتروز کمر خود هستید، دکتر سمانه قهرمان‌پوری، متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی، با بهره‌گیری از جدیدترین روش‌های درمانی غیر جراحی، می‌توانند به شما در کاهش درد و بهبود حرکت کمک کند.  

معرفی انواع روش‌های درمانی غیر جراحی آرتروز کمر

وقتی صحبت از درمان آرتروز کمر می‌شود، بسیاری از افراد تصور می‌کنند که جراحی تنها راه‌ حل ممکن است. اما لازم است بدانید که روش‌های غیر جراحی متعددی وجود دارند که می‌توانند بدون نیاز به تیغ جراحی، درد را کاهش دهند، التهاب را کنترل کنند و کیفیت زندگی بیمار را بهبود ببخشند. این روش‌ها بر تقویت عضلات، کاهش فشار از روی مفاصل و افزایش دامنه حرکتی تمرکز دارند. بسته به شدت بیماری، سن بیمار و شرایط فیزیکی او، پزشک بهترین ترکیب از این روش‌ها را توصیه می‌کند. در ادامه، با موثرترین روش‌های درمانی غیر جراحی آرتروز کمر آشنا می‌شویم و مزایای آن‌ها را نیز بررسی خواهیم کرد: 

اوزون تراپی

اوزون تراپی یکی از روش‌های نوین و موثر در درمان آرتروز کمر است که با تزریق گاز اوزون به مفاصل آسیب‌ دیده، موجب کاهش التهاب، افزایش جریان خون و تحریک بازسازی بافتی می‌شود. این روش به دلیل خاصیت آنتی‌ اکسیدانی و ضد التهابی خود، درد را کاهش داده و در بسیاری از موارد نیاز به جراحی را به تاخیر می‌اندازد. اوزون تراپی به‌خصوص برای بیمارانی که به دنبال یک روش کم‌ تهاجمی و سریع هستند، توصیه می‌شود. این تزریق گاز که با هدف کاهش درد انجام می‌شود، مزایای بسیاری به همراه دارد. برخی از مزایای انجام اوزون‌تراپی برای درمان آرتروز کمر شامل موارد زیر هستند: 

• کاهش التهاب و درد به‌صورت طبیعی: اوزون دارای خواص ضدالتهابی قوی است که به کاهش التهاب مفاصل و تسکین درد مزمن کمر کمک می‌کند. برخلاف مسکن‌ها که فقط علائم را پنهان می‌کنند، اوزون مستقیما روی علت درد تاثیر می‌گذارد.
• افزایش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها: یکی از ویژگی‌های منحصر‌ به‌فرد گاز اوزون، افزایش اکسیژن در ناحیه آسیب‌ دیده است. این موضوع باعث بهبود عملکرد سلولی و تسریع روند ترمیم مفاصل و غضروف‌های تخریب‌ شده می‌شود.
• جایگزین کم‌تهاجمی برای جراحی: بسیاری از بیمارانی که از اوزون‌تراپی استفاده کرده‌اند، دیگر نیازی به جراحی پیدا نکرده‌اند یا توانسته‌اند آن را به تعویق بیندازند. این روش کم‌تهاجمی است و برخلاف جراحی، دوره نقاهت طولانی ندارد.
• تحریک ترمیم و بازسازی مفاصل: اوزون تراپی باعث فعال‌سازی فرآیندهای ترمیمی بدن شده و به بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. یعنی بجز کاهش درد، به بهبود کلی وضعیت مفصل نیز کمک می‌کند.
• عدم نیاز به بستری و دوران نقاهت کوتاه: برخلاف جراحی، اوزون تراپی در یک جلسه کوتاه انجام می‌شود و نیازی به بستری در بیمارستان ندارد. بیمار می‌تواند بلافاصله بعد از تزریق، به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی از موثرترین درمان‌های غیر جراحی برای آرتروز کمر محسوب می‌شود. این روش شامل تمرینات تخصصی، درمان دستی، تحریک الکتریکی، لیزر پرتوان و تکنیک‌های کششی است که به کاهش درد، افزایش قدرت عضلات و بهبود انعطاف‌ پذیری کمک کرده و از پیشرفت آرتروز جلوگیری می‌کند. برخی از مزایای فیزیوتراپی برای درمان آرتروز کمر، شامل موارد زیر هستند:

• تقویت عضلات و حمایت بیشتر از ستون فقرات: یکی از مشکلات اصلی در آرتروز کمر، ضعف عضلات حمایت‌کننده ستون فقرات است. تمرینات فیزیوتراپی عضلات را قوی‌تر می‌کنند و فشار را از روی مفاصل آسیب‌ دیده برمی‌دارند و در نتیجه، درد کاهش پیدا می‌کند.
• بهبود وضعیت بدنی و کاهش فشار روی مفاصل: فیزیوتراپی علاوه بر درمان، روی اصلاح وضعیت بدن و حرکات صحیح نیز تاکید دارد. با یادگیری طرز صحیح نشستن، ایستادن و راه رفتن، بیمار می‌تواند از فشار اضافی روی مفاصل جلوگیری کند و درد خود را کاهش دهد.
• روشی مناسب برای تمام سنین: برخلاف برخی از روش‌های درمانی که محدودیت سنی دارند، فیزیوتراپی برای همه افراد، از جوانان تا سالمندان، مناسب است. برنامه درمانی، بر اساس شرایط بیمار تنظیم می‌شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.

تزریقات درمانی

تزریق داروهای ضد التهابی و ترمیمی مانند تزریق اپیدورال، کودال اپیدرمال و پرولوتراپی می‌تواند به کاهش التهاب عصب‌های نخاعی و کاهش درد ناشی از آرتروز کمر کمک کند. این روش برای بیمارانی که درد شدیدی دارند و به درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند، گزینه‌ای موثر است. تزریقات درمانی نه‌ تنها درد را تسکین می‌دهند، بلکه به بازسازی بافت‌ها نیز کمک می‌کنند. مزایای تزریقات درمانی عبارت‌اند از: 

• کاهش سریع درد: برخلاف داروهای خوراکی که زمان زیادی برای اثرگذاری نیاز دارند، تزریقات مستقیما به محل التهاب وارد می‌شوند و درد را در مدت کوتاهی کاهش می‌دهند. این روش مخصوصا برای بیمارانی که دچار دردهای مزمن و شدید هستند، بسیار مفید است.
• کاهش التهاب و تورم در اطراف عصب‌های نخاعی: التهاب در اطراف نخاع و مفاصل کمری، یکی از عوامل اصلی درد است. داروهای ضد التهابی تزریقی می‌توانند التهاب را به میزان زیادی کاهش داده و فشار روی عصب‌ها را کم کنند، در نتیجه بیمار تحرک بهتری خواهد داشت.
• بهبود تحرک بیمار: با کاهش درد و التهاب، بیمار می‌تواند راحت‌تر حرکت کند و فعالیت‌های روزمره خود را با کمترین مشکل انجام دهد. این موضوع تاثیر مثبتی بر کیفیت زندگی و سلامت عمومی فرد دارد.
• ماندگاری اثر در مقایسه با داروهای خوراکی: برخلاف مسکن‌های خوراکی که اثر کوتاه‌مدت دارند و نیاز به مصرف مداوم دارند، تزریقات درمانی می‌توانند برای هفته‌ها یا حتی ماه‌ها درد را کاهش دهند، بدون اینکه بیمار نیاز به مصرف مداوم دارو داشته باشد. 

مانیپولاسیون و کایروپراکتیک (تنظیم ستون فقرات)

مانیپولاسیون ستون فقرات یا همان درمان دستی، یکی از روش‌های موثر در درمان آرتروز کمر است که توسط پزشک متخصص یا کایروپراکتور انجام می‌شود. در این روش، حرکات خاص و دقیق، روی مفاصل و عضلات ستون فقرات اعمال می‌شود تا تنش‌های عضلانی را کاهش دهد و مهره‌ها را در جای مناسب خود تنظیم کند. کایروپراکتیک، با اصلاح وضعیت بدنی و افزایش تحرک مفاصل، می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد حرکتی بیمار کمک کند. این روش به ویژه برای افرادی که از دردهای مزمن کمر رنج می‌برند، گزینه‌ای موثر است. هدف از این درمان، بازگرداندن تراز صحیح ستون فقرات است تا فشار اضافی از روی مفاصل و عصب‌ها برداشته شود. این روش نیز مانند سایر روش‌های غیر جراحی، مزایای بسیاری به همراه دارد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند: 

• کاهش نیاز به داروهای مسکن و درمان‌های تهاجمی: با استفاده از درمان دستی و کایروپراکتیک، بیمار می‌تواند از داروهای مسکن کمتری استفاده کند و در نتیجه عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای ضد درد کاهش یابد. در بسیاری از موارد، این روش‌ها می‌توانند نیاز به درمان‌های تهاجمی‌تر مانند جراحی را کاهش دهند.
• اصلاح وضعیت بدنی و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر: یکی از اصول مهم کایروپراکتیک، اصلاح وضعیت بدنی است. بهبود وضعیت قرارگیری بدن در حین نشستن، ایستادن و راه رفتن، می‌تواند به جلوگیری از پیشرفت آرتروز کمر و کاهش فشار به مفاصل کمک کند.

تغییر سبک زندگی

تغییر سبک زندگی یکی از مهم‌ترین و موثرترین گام‌ها در درمان آرتروز کمر است. آرتروز کمر، که به دلیل تخریب مفاصل بین مهره‌ها و کاهش انعطاف‌پذیری آن‌ها ایجاد می‌شود، می‌تواند با تغییراتی در شیوه زندگی و عادات روزمره به‌طور قابل توجهی کنترل شود. رعایت اصول صحیح در تغذیه، ورزش، خواب و استراحت می‌تواند فشار وارد شده به مفاصل کمر را کاهش دهد، التهاب را کم کند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.

• کاهش وزن و فشار روی مفاصل: یکی از اصلی‌ترین عواملی که می‌تواند به بهبود وضعیت آرتروز کمر کمک کند، کاهش وزن است. اضافه وزن، فشار زیادی به مفاصل کمر وارد می‌کند و باعث افزایش درد و التهاب می‌شود. با کاهش وزن، فشار از روی مفاصل کم می‌شود و در نتیجه، درد کمر کاهش یافته و وضعیت کمر بهبود پیدا می‌کند.
• کاهش استرس و حفظ سلامت روان: استرس می‌تواند باعث تشدید دردهای جسمی، به ویژه دردهای مزمن کمر شود. استفاده از روش‌های کاهش استرس مانند: مدیتیشن، تنفس عمیق و یوگا می‌توانند به کاهش تنش‌های عضلانی و کاهش درد کمک کنند.

در مورد روش‌های غیر جراحی آرتروز گردن نیز بیشتر بخوانید.

 مصرف مکمل‌های غذایی و داروهای ضد التهابی

مصرف مکمل‌های حاوی گلوکزامین، کندرویتین، امگا ۳ و ویتامین D به تقویت مفاصل و کاهش التهاب کمک می‌کند. همچنین، داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند به‌طور موقت درد را تسکین دهند. با این حال، مصرف داروها باید تحت نظر پزشک باشد تا از عوارض جانبی آن جلوگیری شود. برخی از مکمل‌های مفید برای درمان آرتروز کمر شامل داروهای زیر هستند:

• گلوکزامین و کندرویتین: گلوکزامین و کندرویتین، از مهم‌ترین مکمل‌های تقویت‌کننده مفاصل هستند. گلوکزامین به ساخت و ترمیم غضروف‌ها کمک می‌کند، در حالی که کندرویتین از تجزیه آن‌ها جلوگیری کرده و التهاب و درد مفاصل را کاهش می‌دهد. این ترکیبات با ترمیم غضروف‌های آسیب‌دیده، روند پیشرفت آرتروز کمر را کند می‌کنند.
• امگا ۳: اسیدهای چرب امگا ۳، که عمدتا در ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن یافت می‌شوند، ویژگی ضد التهابی دارند. مصرف مکمل‌های امگا ۳، می‌تواند به کاهش التهاب در مفاصل کمر کمک کرده و بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد آرتروز را تسهیل کند. همچنین، امگا ۳ به محافظت از غضروف‌ها و کاهش تخریب آن‌ها کمک می‌کند.
• ویتامین D: ویتامین D برای سلامت استخوان‌ها و مفاصل ضروری است. این ویتامین به جذب بهتر کلسیم در بدن کمک می‌کند و از مشکلاتی مانند پوکی استخوان و استئوپنی پیشگیری می‌کند. کمبود ویتامین D می‌تواند باعث افزایش خطر آرتروز و درد مفاصل شود. مصرف مکمل‌های این ویتامین به تقویت استخوان‌ها و مفاصل کمک کرده و می‌تواند درد کمر را کاهش دهد.

مزایای روش‌های غیر جراحی آرتروز کمر

روش‌های غیر جراحی برای درمان آرتروز کمر به عنوان یک راهکار موثر و کم‌خطر شناخته می‌شوند که می‌توانند درد را کاهش دهند، به بهبود عملکرد مفاصل کمک کنند و از جراحی‌های پرخطر جلوگیری نمایند. این روش‌ها نه تنها به تسکین سریع درد و التهاب کمک می‌کنند، بلکه با در نظر گرفتن سلامت کلی بدن، مزایای بلندمدتی را به همراه دارند. روش‌های غیر جراحی شامل تغییرات سبک زندگی، فیزیوتراپی، داروها و درمان‌های تزریقی، به فرد این امکان را می‌دهند که از روند درمان بدون نیاز به انجام جراحی‌های پیچیده بهره‌مند شود. برخی از مزایای این روش‌ها عبارت‌اند از:

• کاهش خطر عوارض جانبی: یکی از بزرگ‌ترین مزایای روش‌های غیر جراحی این است که عوارض جانبی کمتری دارند. برخلاف جراحی‌ها که ممکن است با خطراتی مانند: عفونت، خون‌ریزی یا آسیب به بافت‌ها همراه باشند، روش‌های غیر جراحی معمولا به راحتی و با کمترین آسیب به بدن، انجام می‌شوند.
• بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره: در بسیاری از موارد، بیمارانی که از درمان‌های غیر جراحی استفاده می‌کنند، می‌توانند با سرعت بیشتری به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. این روش‌ها به بدن فرصت بهبودی می‌دهند بدون اینکه نیاز به دوره‌ نقاهت طولانی یا بستری داشته باشند.
• عدم نیاز به جراحی: درمان‌های غیر جراحی می‌توانند بسیاری از بیماران را از انجام جراحی‌های پیچیده و خطرناک نجات دهند. در صورتی که درمان‌های اولیه موثر باشند، جراحی به عنوان آخرین گزینه در نظر گرفته می‌شود و بسیاری از بیماران از نیاز به جراحی، بی‌نیاز می‌گردند.

عوارض روش‌های غیر جراحی آرتروز کمر

اگر چه روش‌های غیر جراحی برای درمان آرتروز کمر به عنوان رویکردهای کم‌خطر شناخته می‌شوند، اما هیچ درمانی بدون عوارض جانبی نیست. در برخی از موارد، این روش‌ها ممکن است عوارضی موقتی، به همراه داشته باشند. از آن‌جا که درمان‌های غیر جراحی به روش‌های مختلف مانند فیزیوتراپی، داروهای ضد التهابی، تزریقات درمانی و تغییرات سبک زندگی انجام می‌شوند، هر یک از این روش‌ها ممکن است با خطرات خاصی همراه باشد. برخی از این عوارض‌ها به شرح زیر هستند: 

• عوارض داروهای ضد التهابی (NSAIDs): داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند عوارض جانبی گوارشی از جمله زخم معده، درد معده و خون‌ریزی گوارشی ایجاد کنند. همچنین، استفاده طولانی‌ مدت از این داروها می‌تواند به مشکلات کلیوی و فشار خون بالا منجر شود. از این رو توصیه می‌شود که این داروها تنها تحت نظر پزشک مصرف شوند.
• تورم، التهاب و درد ناشی از تزریقات درمانی: تزریق استروئیدها یا اوزون می‌توانند عوارض خاص خود را داشته باشند. در برخی موارد، بیماران ممکن است پس از تزریق، تورم و درد و التهاب در ناحیه تزریق را تجربه کنند. همچنین، در موارد نادر، ممکن است تزریق‌ها باعث عفونت یا آسیب به بافت‌های اطراف شوند. بنابراین، انجام این تزریقات باید تحت نظر پزشک متخصص باشد.
• واکنش‌های آلرژیک به اوزون تراپی: اوزون‌تراپی، که برای کاهش التهاب و تسکین درد به کار می‌رود، در برخی افراد باعث حساسیت و واکنش‌های آلرژیک می‌شود. همچنین، اگر تزریق اوزون به درستی انجام نشود، خطر آسیب به بافت‌ها یا عفونت افزایش می‌یابد.

کلام پایانی 

برای درمان آرتروز کمر، روش‌های غیر جراحی مانند فیزیوتراپی، تزریقات درمانی، تغییر سبک زندگی و مصرف مکمل‌های دارویی می‌توانند بسیار موثر باشند. این روش‌ها نه‌تنها عوارض جانبی را کاهش می‌دهند، بلکه در بسیاری از موارد نیاز به جراحی را برطرف می‌کنند. اگر شما هم از دردهای مزمن کمر رنج می‌برید و به دنبال یک روش درمانی موثر و غیر جراحی هستید، دکتر سمانه قهرمان پوری، متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی، با دانش و تجربه خود می‌توانند به شما در کاهش درد و بهبود عملکرد کمر کمک کنند. با دریافت مشاوره و درمان‌های شخصی‌سازی‌شده از ایشان، می‌توانید کیفیت زندگی خود را ارتقا داده و از جراحی‌های پرهزینه و پرخطر دور بمانید.