درد کمر و مشکلات ناشی از آرتروز ستون فقرات، زندگی روزمره را مختل می‌کنند و انجام کارهای ساده را دشوار می‌سازند. اما خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی و روش‌های نوین دیگر نیاز به جراحی برای درمان آرتروز نیست. روش‌های نوین درمان آرتروز کمر بدون جراحی امکان کاهش درد، بهبود انعطاف ستون فقرات و بازگشت به فعالیت‌های روزمره را فراهم می‌کنند. دکتر سمانه قهرمان پوری با تجربه و تخصص در زمینه درمان غیرتهاجمی ستون فقرات، از تکنیک‌های پیشرفته و ایمن استفاده می‌کنند تا بیماران بتوانند بدون درد و با کمترین ریسک، کیفیت زندگی خود را بازگردانند. 

مزایا درمان بدون جراحی آرتروز کمر

درمان آرتروز کمر بدون جراحی، با استفاده از روش‌های غیرتهاجمی، فیزیوتراپی، تزریقات و تکنیک‌های نوین توان‌بخشی، مزایای قابل توجهی برای بیماران دارد. این روش‌ها بدون عارضه هستند و برای بیمار مشکلی را ایجاد نمی‌کنند. برخی از مهم‌ترین مزایا درمان بدون جراحی آرتروز کمر عبارتند از:

• کاهش درد به شکل ایمن و موثر: درمان غیرجراحی با داروهای کنترل‌کننده درد، تزریقات و فیزیوتراپی می‌تواند درد کمر  را بدون نیاز به جراحی یا بیهوشی کاهش دهد.
• دوره بهبود کوتاه‌تر: بیماران معمولا بعد از درمان غیرتهاجمی می‌توانند سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند و نیاز به بستری طولانی ندارند.
• کمترین ریسک و عوارض جانبی: برخلاف جراحی، روش‌های غیرتهاجمی با کمترین خطر عفونت، خونریزی یا آسیب عصبی همراه هستند.
• حفظ عملکرد طبیعی ستون فقرات: این درمان‌ها تمرکز بر تقویت عضلات و انعطاف مفاصل دارند و به حفظ تحرک طبیعی کمر کمک می‌کنند.
• مناسب برای افراد مبتلا به بیماری خاص: افراد که بیماری‌های مزمن دارند یا شرایط جسمی نامناسبی برای انجام جراحی دارند، می‌توانند با روش‌های غیرجراحی درمان شوند.
• کنترل پیشرفت بیماری: روش‌های محافظه‌کارانه، علاوه بر کاهش درد، به کاهش پیشرفت تخریب مفاصل و غضروف نیز کمک می‌کنند.

بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی دیسک کمر

روش‌های بدون جراحی برای درمان آرتروز کمر 

وقتی صحبت از درمان آرتروز کمر می‌شود، بسیاری از افراد تصور می‌کنند که جراحی تنها راه‌ حل ممکن است. اما لازم است بدانید که روش‌های غیر جراحی متعددی وجود دارند که می‌توانند بدون نیاز به تیغ جراحی، درد را کاهش دهند، التهاب را کنترل کنند و کیفیت زندگی بیمار را بهبود ببخشند. این روش‌ها بر تقویت عضلات، کاهش فشار از روی مفاصل و افزایش دامنه حرکتی تمرکز دارند. بسته به شدت بیماری، سن بیمار و شرایط فیزیکی او، پزشک بهترین ترکیب از این روش‌ها را توصیه می‌کند. در ادامه، با موثرترین روش‌های درمانی غیر جراحی آرتروز کمر آشنا می‌شویم و مزایای آن‌ها را نیز بررسی خواهیم کرد: 

اوزون تراپی

اوزون تراپی یکی از روش‌های نوین و موثر در درمان آرتروز کمر است که با تزریق گاز اوزون به مفاصل آسیب‌ دیده، موجب کاهش التهاب، افزایش جریان خون و تحریک بازسازی بافتی می‌شود. این روش به دلیل خاصیت آنتی‌ اکسیدانی و ضد التهابی خود، درد را کاهش داده و در بسیاری از موارد نیاز به جراحی را به تاخیر می‌اندازد. اوزون تراپی به‌خصوص برای بیمارانی که به دنبال یک روش کم‌ تهاجمی و سریع هستند، توصیه می‌شود. برخی از مزایای انجام اوزون‌تراپی برای درمان آرتروز کمر شامل موارد زیر هستند: 

• کاهش التهاب و درد به‌صورت طبیعی: اوزون دارای خواص ضدالتهابی قوی است که به کاهش التهاب مفاصل و تسکین درد مزمن کمر کمک می‌کند. برخلاف مسکن‌ها که فقط علائم را پنهان می‌کنند، اوزون مستقیما روی علت درد تاثیر می‌گذارد.
• افزایش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها: یکی از ویژگی‌های منحصر‌ به‌فرد گاز اوزون، افزایش اکسیژن در ناحیه آسیب‌ دیده است. این موضوع باعث بهبود عملکرد سلولی و تسریع روند ترمیم مفاصل و غضروف‌های تخریب‌ شده می‌شود.
• جایگزین کم‌تهاجمی برای جراحی: بسیاری از بیمارانی که از اوزون‌تراپی استفاده کرده‌اند، دیگر نیازی به جراحی پیدا نکرده‌اند یا توانسته‌اند آن را به تعویق بیندازند. این روش کم‌تهاجمی است و برخلاف جراحی، دوره نقاهت طولانی ندارد.
• تحریک ترمیم و بازسازی مفاصل: اوزون تراپی باعث فعال‌سازی فرآیندهای ترمیمی بدن شده و به بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. یعنی بجز کاهش درد، به بهبود کلی وضعیت مفصل نیز کمک می‌کند.
• عدم نیاز به بستری و دوران نقاهت کوتاه: برخلاف جراحی، اوزون تراپی در یک جلسه کوتاه انجام می‌شود و نیازی به بستری در بیمارستان ندارد. بیمار می‌تواند بلافاصله بعد از تزریق، به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی از موثرترین روش‌های درمان غیرجراحی آرتروز کمر است که با هدف کاهش درد، بهبود انعطاف ستون فقرات و تقویت عضلات کمر انجام می‌شود. در این روش، متخصص فیزیوتراپیست با تمرینات مخصوص و تکنیک‌های دیگری مانند ماساژ درمانی، گرما درمانی و الکتروتراپی نیز می‌توانند درد و التهاب را کنترل کنند. فیزیوتراپی نه تنها به تسکین علائم فعلی کمک می‌کند، بلکه با اصلاح الگوهای حرکتی و تقویت عضلات مرکزی بدن از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. برخی از انواع روش‌های فیزیوتراپی که برای درمان آرتروز کمر مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

درمان دستی

در روش درمان دستی فیزیوتراپیست یا متخصص با استفاده از حرکات تخصصی، کشش‌ها و ماساژهای کنترل‌شده، سفتی مفاصل و عضلات اطراف ستون فقرات را کاهش می‌دهد و انعطاف طبیعی کمر را بازمی‌گرداند. درمان دستی می‌تواند فشار روی مفاصل آسیب‌دیده را کاهش دهد، درد را تسکین دهد و حرکت مفاصل را بهبود بخشد. این روش اغلب همراه با تمرینات تقویتی و اصلاح الگوی حرکتی تجویز می‌شود تا علاوه بر تسکین علائم، از پیشرفت آرتروز جلوگیری کرده و کیفیت زندگی بیماران افزایش یابد.

سرما و گرمادرمانی

در روش سرما و گرمادرمانی از کیسه‌های یخ یا کمپرس سرد برای کاهش التهاب و تورم در مفاصل استفاده می‌کنند. در حالی که گرمادرمانی با پدهای حرارتی، کیسه آب گرم یا لامپ‌های مادون قرمز باعث شل شدن عضلات سفت، افزایش جریان خون و بهبود انعطاف ستون فقرات می‌شود. ترکیب هوشمندانه این دو روش، به ویژه در کنار تمرینات فیزیوتراپی و درمان دستی، می‌تواند درد را تسکین دهد، حرکت کمر را بهبود بخشد و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آرتروز را افزایش دهد.

تراکشن 

تراکشن یا کشش ستون فقرات برای کاهش فشار روی مهره‌ها و دیسک‌های ستون فقرات استفاده می‌شود. در این روش، از دستگاه‌های تخصصی یا تکنیک‌های دستی برای اعمال کشش کنترل‌شده روی کمر استفاده می‌شود تا فاصله بین مهره‌ها افزایش یابد، فشار روی مفاصل و عصب‌ها کاهش پیدا کند و درد تسکین یابد. تراکشن به بهبود تحرک ستون فقرات، کاهش اسپاسم عضلانی و افزایش جریان خون موضعی کمک می‌کندو اگر با در کنار روش‌های تخصصی دیگر انجام می‌شود می‌تواند تاثیر بسیار زیادی را به همراه داشته باشد.

الکتروتراپی

در الکتروتراپی از جریان‌های الکتریکی کنترل‌شده برای تحریک عضلات و اعصاب استفاده می‌شود تا درد کاهش یابد، اسپاسم عضلانی برطرف شود و جریان خون موضعی افزایش یابد. الکتروتراپی می‌تواند توان حرکتی کمر را بهبود داده، التهاب را کاهش دهد و روند توانبخشی بیماران را تسریع کند. این روش غیرتهاجمی و ایمن است و به عنوان یک ابزار کمکی در درمان غیرجراحی آرتروز کمر شناخته می‌شود.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی برای عضلات سفت و نقاطی که درد در آن‌ها زیاد است با مهارت و تخصص بالایی انجام می‌شود. ماساژ درمانی علاوه بر تسکین درد، به بهبود حرکت مفاصل، کاهش اسپاسم عضلانی و آرامش عمومی بدن کمک می‌کند. این روش باید توسط یک فرد باتجربه انجام شود تا باعث بروز عوارض جدی‌تر به بیمار نشود.

ورزش درمانی

ورزش درمانی باعث تقویت عضلات ستون فقرات، افزایش انعطاف و بهبود تحرک مفاصل انجام می‌شود. برنامه‌های ورزش درمانی شامل تمرینات کششی، تقویتی، تعادلی و اصلاح وضعیت بدن هستند که فشار روی مهره‌ها و مفاصل آسیب‌دیده را کاهش می‌دهند و درد را تسکین می‌دهند. انجام ورزش می‌تواند توان حرکتی کمر را بهبود دهد، از پیشرفت آرتروز جلوگیری کند و کیفیت زندگی بیماران را افزایش دهد. برخی از ورزش‌هایی که به کاهش درد و درمان آرتروز کمر کمک می‌کنند عبارتند از:

یوگا

تمرینات یوگا برای افزایش تمرکز ذهنی، بهبود انعطاف ستون فقرات و کاهش درد بسیار مفید هستند. یوگا باعث تقویت عضلات مرکزی بدن، اصلاح وضعیت ستون فقرات و افزایش تعادل می‌شود، که این موضوع فشار روی مهره‌ها و مفاصل آسیب‌دیده را کاهش می‌دهد. علاوه بر فواید جسمی، یوگا می‌تواند استرس و تنش‌های ذهنی مرتبط با درد مزمن کمر را کاهش دهد و روند درمان را سریع‌تر کند.

چرخش لگن

این تمرین با تحرک ملایم مفاصل لگن و تقویت عضلات مرکزی بدن باعث کاهش فشار روی مهره‌ها و مفاصل آسیب‌دیده می‌شود و انعطاف طبیعی کمر را بهبود می‌بخشد. انجام منظم چرخش لگن می‌تواند سفتی عضلات، اسپاسم و درد مزمن کمر را کاهش دهد و در کنار روش‌های دیگر مانند فیزیوتراپی، ماساژ درمانی و ورزش درمانی، اثر بخشی درمان غیرجراحی آرتروز کمر را افزایش دهد.

انجام حرکت گربه

در این تمرین، بیمار روی دست‌ها و زانوها قرار می‌گیرد و با خم و صاف کردن تدریجی کمر، عضلات ستون فقرات و شکم کشیده می‌شوند. انجام منظم حرکت گربه می‌تواند سفتی عضلات کمر را کاهش دهد، انعطاف مفاصل را بهبود بخشد و فشار روی مهره‌ها را کاهش دهد. انجام حرکت گربه باید با دقت و آرامش انجام شود تا به ستون فقرات آسیبی وارد نشود.

تزریقات درمانی

تزریق داروهای ضد التهابی و ترمیمی می‌تواند به کاهش التهاب عصب‌های نخاعی و کاهش درد ناشی از آرتروز کمر کمک کند. این روش برای بیمارانی که درد شدیدی دارند و به درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند، گزینه‌ای موثر است. تزریقات درمانی نه‌ تنها درد را تسکین می‌دهند، بلکه به بازسازی بافت‌ها نیز کمک می‌کنند. انواع داروهایی که برای درمان آرتروز کمر تزریق می‌شوند عبارتند از:

• تزریق کورتیکواستروئید (Steroid Injections): در مفاصل فاست (Facet joints) یا اطراف ریشه عصبی (Epidural space) برای کاهش التهاب و درد شدید یا درد ناشی از فشار عصبی استفاده می‌شود.
• تزریق اسید هیالورونیک (Hyaluronic Acid): این دارو معمولا بیشتر برای مفاصل بزرگ مانند زانو استفاده می‌شود و برای درمان ستون فقرات کاربرد کمتری دارد. 
• تزریق پی‌آر‌پی (PRP – Platelet-Rich Plasma): فاست یا فضای اطراف مفصل آسیب‌دیده برای  تحریک ترمیم بافت‌ها استفاده می‌شود.
• تزریق بی‌حس‌کننده (Local Anesthetics): معمولا در اطراف عصب یا مفصل فاست تزریق می‌شود و برای تشخیص منبع درد و کاهش موقت درد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مانیپولاسیون و کایروپراکتیک (تنظیم ستون فقرات)

مانیپولاسیون ستون فقرات یا همان درمان دستی، یکی از روش‌های موثر در درمان آرتروز کمر است که توسط پزشک متخصص یا کایروپراکتور انجام می‌شود. در این روش، حرکات خاص و دقیق، روی مفاصل و عضلات ستون فقرات اعمال می‌شود تا تنش‌های عضلانی را کاهش دهد و مهره‌ها را در جای مناسب خود تنظیم کند. کایروپراکتیک، با اصلاح وضعیت بدنی و افزایش تحرک مفاصل، می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد حرکتی بیمار کمک کند. این روش به ویژه برای افرادی که از دردهای مزمن کمر رنج می‌برند، گزینه‌ای موثر است. هدف از این درمان، بازگرداندن تراز صحیح ستون فقرات است تا فشار اضافی از روی مفاصل و عصب‌ها برداشته شود. این روش نیز مانند سایر روش‌های غیر جراحی، مزایای بسیاری به همراه دارد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند: 

• کاهش نیاز به داروهای مسکن و درمان‌های تهاجمی: با استفاده از درمان دستی و کایروپراکتیک، بیمار می‌تواند از داروهای مسکن کمتری استفاده کند و در نتیجه عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای ضد درد کاهش یابد. در بسیاری از موارد، این روش‌ها می‌توانند نیاز به درمان‌های تهاجمی‌تر مانند جراحی را کاهش دهند.
• اصلاح وضعیت بدنی و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر: یکی از اصول مهم کایروپراکتیک، اصلاح وضعیت بدنی است. بهبود وضعیت قرارگیری بدن در حین نشستن، ایستادن و راه رفتن، می‌تواند به جلوگیری از پیشرفت آرتروز کمر و کاهش فشار به مفاصل کمک کند.

تغییر سبک زندگی

آرتروز کمر، که به دلیل تخریب مفاصل بین مهره‌ها و کاهش انعطاف‌پذیری آن‌ها ایجاد می‌شود، می‌تواند با تغییراتی در شیوه زندگی و عادات روزمره به‌طور قابل توجهی کنترل شود. رعایت اصول صحیح در تغذیه، ورزش، خواب و استراحت می‌تواند فشار وارد شده به مفاصل کمر را کاهش دهد، التهاب را کم کند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. 

یکی از اصلی‌ترین عواملی که می‌تواند به بهبود وضعیت آرتروز کمر کمک کند، کاهش وزن است. اضافه وزن، فشار زیادی به مفاصل کمر وارد می‌کند و باعث افزایش درد و التهاب می‌شود. با کاهش وزن، فشار از روی مفاصل کم می‌شود و در نتیجه، درد کمر کاهش یافته و وضعیت کمر بهبود پیدا می‌کند. همچنین استرس می‌تواند باعث تشدید دردهای جسمی، به ویژه دردهای مزمن کمر شود. استفاده از روش‌های کاهش استرس مانند: مدیتیشن، تنفس عمیق و یوگا می‌توانند به کاهش تنش‌های عضلانی و کاهش درد کمک کنند.

 مصرف مکمل‌های غذایی و داروهای ضد التهابی

مصرف مکمل‌های حاوی گلوکزامین، کندرویتین، امگا ۳ و ویتامین D به تقویت مفاصل و کاهش التهاب کمک می‌کند. همچنین، داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند به‌طور موقت درد را تسکین دهند. با این حال، مصرف داروها باید تحت نظر پزشک باشد تا از عوارض جانبی آن جلوگیری شود. برخی از مکمل‌های مفید برای درمان آرتروز کمر شامل داروهای زیر هستند:

• گلوکزامین و کندرویتین: گلوکزامین و کندرویتین، از مهم‌ترین مکمل‌های تقویت‌کننده مفاصل هستند. گلوکزامین به ساخت و ترمیم غضروف‌ها کمک می‌کند، در حالی که کندرویتین از تجزیه آن‌ها جلوگیری کرده و التهاب و درد مفاصل را کاهش می‌دهد. این ترکیبات با ترمیم غضروف‌های آسیب‌دیده، روند پیشرفت آرتروز کمر را کند می‌کنند.
• امگا ۳: اسیدهای چرب امگا ۳، که عمدتا در ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن یافت می‌شوند، ویژگی ضد التهابی دارند. مصرف مکمل‌های امگا ۳، می‌تواند به کاهش التهاب در مفاصل کمر کمک کرده و بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد آرتروز را تسهیل کند. همچنین، امگا ۳ به محافظت از غضروف‌ها و کاهش تخریب آن‌ها کمک می‌کند.
• ویتامین D: ویتامین D برای سلامت استخوان‌ها و مفاصل ضروری است. این ویتامین به جذب بهتر کلسیم در بدن کمک می‌کند و از مشکلاتی مانند پوکی استخوان و استئوپنی پیشگیری می‌کند. کمبود ویتامین D می‌تواند باعث افزایش خطر آرتروز و درد مفاصل شود. مصرف مکمل‌های این ویتامین به تقویت استخوان‌ها و مفاصل کمک کرده و می‌تواند درد کمر را کاهش دهد.

چه کسانی کاندیدای درمان غیرجراحی آرتروز کمر هستند؟

•  درد کمر خفیف تا متوسطی دارند که با استراحت، دارو، فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی بهتر می‌شود.
• درد شدید یا مداوم که هنوز باعث ضعف عضلانی یا اختلال عصبی قابل توجه نشده است.
• ضعف و بی حسی در پا
• افرادی که ورزش‌های کمر و فیزیوتراپی را بتوانند انجام دهند.
• توانایی کنترل وزن و اصلاح سبک زندگی را داشته باشند.
• تمایل و توانایی استفاده از داروهای ضد التهاب یا تزریق‌های موضعی را دارند.
• بیماری‌های مزمن شدید (مثل مشکلات قلبی شدید یا دیابت کنترل نشده) که جراحی را پرخطر می‌کند، معمولا ابتدا با روش‌های غیرجراحی درمان می‌شوند.

بیشتر بخوانید: درمان کمردرد بدون جراحی

کلام پایانی

برای درمان آرتروز کمر، روش‌های غیر جراحی مانند فیزیوتراپی، تزریقات درمانی، تغییر سبک زندگی و مصرف مکمل‌های دارویی می‌توانند بسیار موثر باشند. این روش‌ها نه‌تنها عوارض جانبی را کاهش می‌دهند، بلکه در بسیاری از موارد نیاز به جراحی را نیز برطرف می‌کنند. اگر شما هم از دردهای مزمن کمر رنج می‌برید و به دنبال یک روش درمانی موثر و غیر جراحی هستید، دکتر سمانه قهرمان پوری، متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی، با دانش و تجربه خود می‌توانند به شما در کاهش درد و بهبود عملکرد کمر کمک کنند. با دریافت مشاوره و درمان‌های شخصی‌سازی‌شده از ایشان، می‌توانید کیفیت زندگی خود را ارتقا داده و از جراحی‌های پرهزینه و پرخطر دور بمانید.

سوالا متداول