گردن عضوی بسیار حساس و پیچیده است، بنابراین دوران نقاهت بعد از جراحی دیسک گردن بسته به ساختار بدن شما و نوع جراحی انجام شده متفاوت خواهد بود. حتماً کمی نگران این موضوع خواهید بود، اما تا زمانی که از دستورات جراح خود پیروی کنید، حتماً بهبودی کامل حاصل خواهد شد. در زیر مطالبی وجود دارد که برای اطلاع شما از نکات مراقبتی بعد از عمل و توانبخشی بعد از عمل جراحی گردن تهیه شده است.

مراقبت‌های اولیه بلافاصله بعد از جراحی دیسک گردن

بسیاری از جراحی‌های ستون فقرات گردنی تنها به یک یا دو شب بستری شدن در بیمارستان نیاز دارند. روز بعد از عمل اولین روز در نظر گرفته می‌شود. در این روز پرستاران بیمارستان مراقب شما هستند و همچنین زیر نظر متخصص طب فیزیکی می‌توانید لبه‌ی تخت بنشینید یا با کمک بایستید. به احتمال زیاد باید از بریس گردنی استفاده کنید. نباید آن را در بیاورید، مگر اینکه جراح به شما دستور داده باشد که این کار را انجام دهید. اگرچه اغلب به بیماران توصیه می‌شود که طی ۲۴ ساعت بعد از عمل بایستند و بنشینند (در صورت نیاز از کسی کمک بگیرند)، اما راه رفتن باید به مرور و طی مراحل خاصی انجام شود تا از آسیب و مشکل پیشگیری شود. سعی کنید بعد از عمل دیسک گردن زیاد راه نروید.

درمان

پرستار چرخش و حرکت پاها را بررسی خواهد کرد. ممکن است برای کمک به انبساط ریه‌ها به منظور جلوگیری از ذات‌الریه از اسپیرومتر تشویقی (لوله‌ی تنفسی آبی رنگ) برای شما استفاده شود. ممکن است پانسمان محل عمل برداشته و تعویض شود. چسب جراحی، بخیه یا چسب زخم برای بستن محل برش استفاده خواهد شد. از کیسه یخ یا پد خنک کننده نیز برای کمک به کاهش تورم و افزایش راحتی شما استفاده می‌شود. ممکن است ۱ الی ۲ روز همچنان به شما مایعاتی تزریق شود.

فعالیت

متخصص طب فیزیکی شما به شما کمک خواهد کرد تا فعالیت و تحرک را به طور ایمن شروع کنید. برای حرکت ایمن در تخت و نشستن به شما توصیه‌هایی خواهد شد. به تدریج می‌توانید بایستید و راه بروید. ممکن است مدت کمی بعد از جراحی لازم باشد از ابزاری برای راه رفتن کمک بگیرید (عصا یا واکر). ممکن است برای تسکین التهاب و تورم پاها ورزش‌هایی به شما گفته شود. شاید انقباض استاتیک عضلات ران و باسن را شروع کنید. ورزش‌های پمپ مچ پا باعث جلوگیری از تجمع مایعات در اندام‌های انتهایی بدن شده و از لخته شدن خون در پاها جلوگیری می‌کند.

رژیم غذایی بعد از جراحی دیسک گردن

ریکاوری بعد از بیهوشی در افراد مختلف متفاوت است، پس رژیم غذایی شما با بازگشت فعالیت روده‌ها به حالت عادی، تنظیم خواهد شد. معمولاً به محض اینکه قادر به غذا خوردن باشید، مجاز به مصرف مایعات خواهید بود. اگر بتوانید این مواد را به خوبی تحمل کنید، غذاهای جامد نیز به شما داده خواهد شد.

دارو ها بعد از جراحی دیسک گردن

به منظور جلوگیری از عفونت تا ۲۴ ساعت آنتی‌بیوتیک داخل وریدی به شما تزریق خواهد شد. برای راحتی شما نیز داروهای مسکن موجود هستند. در ۲۴ ساعت اولیه‌ی بعد از عمل جراحی احتمالاً مسکن به شما تزریق شود که یا از طریق رگ خواهد بود و یا به عضله بازو یا باسن تزریق خواهد شد. این داروها معمولاً قوی‌تر از قرص خوراکی بوده و سریع‌تر عمل می‌کنند. اگر ناراحتی دارید به پرستارتان اطلاع دهید. باید حتماً تا حدی راحت باشید تا بتوانید برنامه‌ی ورزشی و تمرینی خود را انجام دهید.

مراقبت‌های لازم بعد از روز جراحی

دستورات مراقبتی بعد از عمل ممکن است شامل موارد زیر باشد:

دارو

طی روزهای اولیه‌ی بعد از جراحی، طبیعتاً درد کمی وجود دارد که طبیعی است. اما می‌توان آن را با دارو کنترل کرد. لطفاً در صورتی که درد دارید به پرستار خود اطلاع دهید. بعد از روز اول، باید بتوانید داروهای مسکن تزریقی را قطع کرده و قرص مصرف کنید. تا زمانی که نتوانید قرص مسکن بخورید نمی‌توانید به خانه بروید.

مراقبت از جای بخیه و پانسمان

لطفاً روزی یکبار پانسمان محل عمل را با گاز استریل عوض کنید تا وقتی که زخمتان کاملاً خشک شود (یعنی تا زمانی که هیچ ترشحی روی پانسمان وجود نداشته باشد).

• اگرچه بعد از اینکه زخمتان کاملاً خشک شد می‌توانید دوش بگیرید (تفریباً بعد از ۳ الی ۵ روز)، اما نباید محل عمل در آب وان حمام قرار گیرد تا زخم کامل بهبود یابد (تقریباً ۲ هفته).
• اگر چسب بخیه دارید، اجازه دهید تا خود به خود کنده شود.
• اگر درماباند (چسب استریل) روی جای بخیه شما استفاده شده است، احتمالاً بعد از ۱ الی ۲ هفته کنده خواهد شد.
• می‌توانید روی محل عمل روزی سه بار و هر بار به مدت ۲۰ دقیقه به منظور کاهش تورم و راحتی بیشتر کیسه یخ قرار دهید.

فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک گردن

فعالیت فیزیکی شما بر ایمنی و تحرک متمرکز خواهد بود و به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید مستقل شوید. با وجود ناراحتی کمی که دارد حتماً باید عمیق نفس بکشید و تمارین فیزیوتراپی را طبق دستورات انجام دهید. بیمارانی که خوب نفس می‌کشند و تمارین انقباض عضلات را انجام می‌دهند، ظرفیت ریه‌ها و گردش خون را بهبود خواهند بخشید و معمولاً زودتر بهبود می‌یابند. در کل فیزیوتراپی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بهبود دامنه‌ی حرکتی

بعد از عمل جراحی دیسک گردن، دامنه‌ی حرکتی گردن کمی محدود خواهد شد. این عدم تحرک به معنای این است که قسمت‌های بالا و پایین مهره‌های جوش خورده در خطر بیشتری برای فرسودگی و ساییدگی قرار دارند و سریع‌تر فرسوده می‌شوند.

متخصص طب فیزیکی به شما کمک خواهد کرد تا توانایی چرخاندن گردن به طرفین، بالا و پایین را افزایش دهید. این کار باعث حفظ تحرک مهره‌های گردن می‌شود.

تقویت انعطاف‌پذیری بدن

هدف دیگر فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک گردن انعطاف‌پذیری بدن و قدرت بدن است. آیا تا به حال توجه کرده‌اید که عضلات گردن چقدر همیشه سفت هستند؟ درد شما ناشی از استفاده‌ی بیش از حد است. کار این عضلات بالا نگه داشتن سر شما نیست.

متخصص طب فیزیکی شما ممکن است تمارینی تجویز کند که بر تقویت موارد زیر متمرکز خواهد بود:

1. عضلاتی که ممکن است قبل از عمل به دلیل مشکلات عصبی ضعیف شده باشند.
2. عضلات محل جراحی و اطراف آن
3. عضلات بیشماری که دور هر مهره قرار دارند تا باعث استقامت ستون فقرات شوند.

آگاهی

آموزش نیز یکی دیگر از موارد مهم در فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک گردن است. اکثر موارد آموزشی بر آموزش بیمار درباره‌ی توجه به پوسچر خود در طول روز تأکید خواهند داشت تا فرد بتواند پوسچر مناسب خود را بازیابد.

همواره باید شانه‌ها عقب و در حالت راحتی باشند و سر نیز عقب باشد. این امر کمک می‌کند تا عضلات قفسه‌ی سینه سفت نشوند و به عضلات گردن و شانه فشار وارد نشود.

احتمالاً متخصص طب فیزیکی شما به شما خواهد گفت چطور در موارد زیر پوسچر (حالت بدنی) مناسبی داشته باشید:

• نشستن
• ایستادن
• کار با رایانه
• مطالعه کردن
• خوابیدن
• رانندگی کردن

و بتوانید به فعالیت‌ها و تفریحات مورد علاقه‌ی خود بپردازید.

نباید بدون مشورت با متخصص طب فیزیکی تمرینی را انجام دهید، زیرا ممکن است خطرناک باشد و به گردن شما آسیب بزند.

حرکات کششی گردن بعد از جراحی دیسک گردن

چانه خود را به سمت سینه پایین بیاورید تا کشش ملایمی در پشت گردن احساس کنید. ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. به حالت اول برگردید. ۳ تا ۵ مرتبه این حرکت را تکرار کنید. ۳ بار در روز این کار را انجام دهید.

تمرین کشش گردن به سمت عقب

به سقف نگاه کنید تا کشش ملایمی در جلوی گردن احساس کنید. ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. به حالت اول باز گردید. ۳ تا ۵ بار تکرار کنید. روزی ۳ بار این کار را انجام دهید.

چرخش گردن

سرتان را به یک سمت خم کنید تا کشش ملایمی در کنار گردن احساس کنید. ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. به حالت اول باز گردید. برای سمت دیگر این کار را انجام دهید. ۳ تا ۵ بار تکرار کنید. روزی ۳ بار این کار را انجام دهید.

دیگر تکنیک‌هایی بعد از جراحی دیسک گردن

برخی از تکنیک‌های دیگری که متخصص طب فیزیکی تجویز خواهد کرد عبارتند از:

شاک‌ویو تراپی بعد از جراحی دیسک گردن

شاک‌ویو تراپی نوعی تکنیک غیر تهاجمی و سرپایی فیزیوتراپی برای افرادی که جراحی دیسک گردن انجام داده‌اند می‌باشد. این روش امواج صوتی را به استخوان می‌فرستد و باعث آسیب مجدد آن قسمت در ابعاد سلولی خواهد شد و استخوانی که در آن نفوذ کرده را خرد می‌کند که باعث کمک به روند بهبودی و تسکین درد خواهد شد.

الکتروتراپی بعد از جراحی دیسک گردن

الکتروتراپی به بهبود بعد از جراح دیسک گردن کمک می‌کند، این روش هم مؤثر و هم راحت است. تحریک الکتریکی عضلات سفت شده می‌تواند کمر را تقویت کرده و درد را تسکین دهد. دستگاه‌های الکتروتراپی هماهنگی و تحرک اعضای بدن را نیز بهبود می‌بخشند.

درمان دستی (منوال تراپی) بعد از جراحی دیسک گردن

در این تکنیک متخصص طب فیزیکی شما حرکاتی را با دست روی بدنتان انجام خواهد داد که به تحرک عضلات کمک خواهد کرد. درمان دستی ستون فقرات توراسیک می‌تواند برای کاهش درد، بهبود عملکرد، افزایش دامنه‌ی حرکتی و درمان کم تحرکی قسمت توراسیک مورد استفاده قرار گیرد.

اولتراسوند تراپی

اولتراسوند تراپی باعث تسکین علائم فرد بعد از جراحی دیسک گردن می‌شود. این روش کمک می‌کند تا عضلات ملتهب و متورم تسکین یابند و عضلات و بافت‌های نرم گرم شوند که باعث افزایش گردش خون و کمک به روند بهبود خواهد شد.

سایر نکات مراقبتی

سایر نکات مراقبتی که باید به آن‌ها توجه داشته باشید عبارتند از:

خوابیدن بعد از جراحی دیسک گردن

قبل از رفتن به رختخواب، در صورتی که زخم جراحی روی گردنتان وجود دارد، مطمئن شوید که به خوبی پانسمان شده است تا خونریزی نکند. این امر کمک می‌کند تا خواب راحتی داشته باشید. در صورتی که پزشک توصیه کرده باشد که زخمتان در خانه باز باشد، فقط زمان خواب آن را پانسمان کنید و صبح پانسمان را باز کنید.

وقتی می‌خواهید بخوابید، با احتیاط حرکت کنید و بالا تنه خود را به آرامی پایین بیاورید تا روی تخت بنشینید. به منظور اینکه به درستی روی تخت دراز بکشید، به یک سمت خم شوید و وزن بدنتان را روی قسمت باسن خود و پاها نگه دارید.

گردنتان را زمانی که به یک طرف یا پشت می‌چرخید، خیلی شدید تکان ندهید. اگر عادت دارید گردنتان را بچرخانید از بریس گردن استفاده کنید. بریس گردن کمک می‌کند تا گردن وضعیت مناسبی داشته باشد، پس بهتر است از آن استفاده کنید. اگر تخت یا پشتی قابل تنظیم دارید، خوابیدن روی آن بهتر از خوابیدن روی تخت معمولی خواهد بود.

توجه داشته باشید که محیط اتاقتان ساکت، گرم و راحت باشد. هیچ چیزی نباید مزاحم خواب شما شود یا شب شما را بترساند. توجه داشته باشید که تختتان محافظ داشته باشد تا شب روی زمین نیفتید.

رانندگی

وضعیت بدنتان (پوسچر) در زمان رانندگی یا نشستن باید مطابق راحتی شما باشد. به تدریج و به مرور زمان توانایی نشستن خود را باز می‌یابید و با راه رفتن و تحرک داشتن به بدنتان استراحت خواهید داد.

بلند کردن اجسام

از بلند کردن اجسام سنگین و نگه داشتن اجسام دور از بدن خود خودداری کنید. همیشه از تکنیک صحیح بلند کردن اجسام استفاده کنید، زانوهایتان را خم کنید و کمرتان را خم نکنید. از خم شدن به جلو، چرخیدن یا خم شدن به عقب خودداری کنید.

کار

بازگشت به کار به میزان زیادی به نقاهت شما و نوع کارتان بستگی دارد. باید با پزشکتان مشورت کنید تا ببینید چه زمانی می‌توانید به کار باز گردید.

گردنبند طبی

بعد از جراحی در صورتی که مشاور شما توصیه کرده باشد، باید از گردنبند طبی استفاده کنید. اگر گردنبند طبی نرم برای تسکین درد به شما داده شود، نباید به آن متکی شوید. باید بعد از عمل گردنبند را مدتی باز کنید و بعد از ۶ الی ۸ هفته آن را کاملاً کنار بگذارید. همچنین باید برای انجام ورزش آن را باز کنید. اگر بعد از جراحی گردنبند سخت به شما داده شود، باید تا زمانی که مشاور به شما بگوید که آن را باز کنید، شبانه روز از آن استفاده کنید. نباید آن را برای انجام ورزش باز کنید.

کلام آخر

باید به بدنتان فرصت دهید تا بدون استرس و فشار، که ممکن است باعث بازگشت مشکل یا طولانی شدن دوران نقاهت شود، بهبود یابد. بهترین راه برای بازگشت به کارهایی که دوست داشتید این است که صبور باشید و استراحت کنید. همچنین باید به جلسات بعدی (فالوآپ) نیز توجه داشته باشید.

سؤالات متداول

مهم‌ترین مواردی که بعد از جراحی دیسک گردن باید از آن‌ها اجتناب کرد چیست؟

از خم شدن زیاد به جلو، چرخیدن، هل دادن، کشیدن و بلند کردن اجسام سنگین‌تر از ۵ کیلوگرم در هفته‌ اول خودداری کنید.

دوران نقاهت بعد از جراحی دیسک گردن چقدر است؟

بهبودی کامل حدود ۶ ماه بعد از جراحی حاصل می‌شود.

آیا می‌توانم بعد از جراحی ورزش‌هایی که در اینترنت پیدا کرده‌ام را انجام دهم؟

خیر. انجام ورزش بدون مشورت با متخصص طب فیزیکی می‌تواند خطرناک و مضر باشد.

چه غذاهایی بعد از جراحی گردن مفیدند؟

پروتئین مهم‌ترین ماده‌ی مورد نیاز در دوران نقاهت بعد از جراحی است، بنابراین مقدار زیادی از کالری مورد نیاز از گوشت بدون چربی، مرغ و ماهی، تخم مرغ، توفو (نوعی پنیر) و غذاهای دیگری که سرشار از پروتئین هستند تأمین خواهد شد. لبنیات کم‌چرب نیز منبع خوبی از پروتئین هستند که کلسیم و ویتامین D مورد نیاز برای ترمیم استخوان‌ها را نیز فراهم می‌کنند.

آیا فقط استراحت بعد از جراحی دیسک گردن کافی است؟

خیر. استراحت به تنهایی برای نقاهت کافی نیست. البته باید مدتی بعد از عمل استراحت کنید، اما باید از سایر روش‌های مراقبت بعد از عمل نیز کمک بگیرید.