دیسک کمر یکی از دردناک‌ترین و آزاردهنده‌ترین مشکلات ستون فقرات است که می‌تواند زندگی روزمره، خواب و حتی روحیه فرد را تحت تاثیر قرار دهد. بسیاری از بیماران سال‌ها از درد کمر، بی‌حسی پاها یا ضعف عضلانی رنج می‌برند. در حالی‌که با فیزیوتراپی تخصصی دیسک کمر می‌توان بدون جراحی و کمترین آسیب این مشکل را درمان کرد. در این مسیر دکتر سمانه قهرمان‌پوری، پزشک باتجربه و متخصص درمان‌های غیرجراحی و توابخشی ستون فقرات با تکیه بر جدیدترین متدهای علمی و تکنولوژی‌های نوین فیزیوتراپی کمک می‌کند تا بیماران بدون نیاز به جراحی به فعالیت‌های عادی خود بازگردند. اگر شما هم از درد یا گزگز کمر و پاها رنج می‌برید، وقت آن رسیده است با آگاهی علمی و درمان تخصصی، کنترل زندگی‌تان را دوباره به دست بگیرید.

فیزیوتراپی دیسک کمرچیست؟

فیزیوتراپی دیسک کمر یکی از موثرترین روش‌های درمان غیرجراحی برای کاهش درد، ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده و بازگرداندن عملکرد طبیعی ستون فقرات است. در این روش با استفاده از تمرینات اصلاحی، درمان‌های دستی و دستگاه‌های پیشرفته فیزیوتراپی، فشار از روی دیسک بین‌مهره‌ای و اعصاب اطراف آن برداشته می‌شود تا بدن بتواند روند ترمیم طبیعی خود را آغاز کند. دیسک کمر زمانی ایجاد می‌شود که لایه خارجی آن (آنولوس فیبروزوس) آسیب ببیند و بخش داخلی (نوکلئوس پولپوزوس) به بیرون فشار بیاورد. این بیرون‌زدگی باعث تحریک عصب سیاتیک و بروز درد، بی‌حسی یا گزگز پاها می‌شود. در چنین شرایطی فیزیوتراپی نقش مهمی در کاهش فشار، افزایش انعطاف و بازسازی عضلات ستون فقرات خواهد داشت.

در مورد تفاوت دیسک کمر و سیاتیک بیشتر بخوانید.

مزایا فیزیوتراپی برای دیسک کمر

فیزیوتراپی یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان دیسک کمر است که بدون نیاز به جراحی به تسکین درد و بازگرداندن عملکرد طبیعی بدن کمک می‌کند. در مقایسه با مصرف داروهای مسکن یا روش‌های جراحی، فیزیوتراپی روشی ایمن، علمی و پایدار برای بهبود کامل دیسک‌های آسیب‌دیده به شمار می‌آید. مهم‌ترین مزایای فیزیوتراپی دیسک کمر عبارتند از:

• کاهش درد و التهاب: با استفاده از دستگاه‌های تخصصی مانند لیزر تراپی، الکتروتراپی (TENS) و اولتراسوند تراپی التهاب اطراف دیسک کاهش یافته و درد تسکین پیدا می‌کند.
• جلوگیری از جراحی و عوارض آن: در بسیاری از بیماران فیزیوتراپی باعث بهبودی کامل بدون نیاز به عمل جراحی می‌شود. این روش نه‌تنها کم‌هزینه‌ است بلکه دوران نقاهت بسیار کوتاه‌تری نیز دارد.
• تقویت عضلات حمایتی ستون فقرات: تمرینات تخصصی فیزیوتراپی باعث تقویت عضلات مرکزی (Core) و کمری می‌شود. این عضلات نقش مهمی در حفظ پایداری ستون فقرات و جلوگیری از عود مجدد دیسک دارند.
• اصلاح ساختار بدن و حرکات روزمره: فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می‌دهد که چگونه درست بنشیند، راه برود و اجسام را بلند کند تا فشار از روی مهره‌ها و دیسک‌ها برداشته شود.
• بهبود گردش خون و تغذیه دیسک‌ها: درمان‌های فیزیوتراپی باعث افزایش جریان خون در ناحیه کمر می‌شوند که این امر به ترمیم و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند.
• بازگشت سریع به فعالیت‌های روزمره: فیزیوتراپی نه‌تنها درد را کاهش می‌دهد بلکه توان حرکتی بیمار را بازمی‌گرداند تا بتواند با اطمینان به زندگی عادی کار و ورزش برگردد.

کمردردهایی که با فیزیوتراپی درمان می‌شوند؟

فیزیوتراپی یکی از روش‌های درمانی برای بسیاری از انواع کمردرد به‌ شمار می‌رود، مخصوصا زمانی که منشا درد، عضلانی باشد. یعنی این درد مربوط به عضلات، مفاصل، استخوان‌ها یا دیسک‌های بین‌مهره‌ای باشد. در چنین مواردی فیزیوتراپی می‌تواند با کاهش درد، بهبود عملکرد و پیشگیری از عود مجدد علائم، به روند درمان کمک زیادی کند. انواع کمردردهایی که با فیزیوتراپی قابل درمان هستند عبارتند از:

کمردردهای عضلانی (Strain/Spasm)

کمردردهای عضلانی به دلیل کشیدگی یا پارگی عضلات و رباط‌های اطراف ستون فقرات ایجاد می‌شوند. این نوع درد می‌تواند ناگهانی و شدید باشد و گاهی به پاها نیز انتشار پیدا ‌کند. از جمله عوامل رایج در بروز این دردها می‌توان به بلند کردن نادرست اجسام، حرکات ناگهانی، فعالیت‌های ورزشی سنگین یا نشستن طولانی‌مدت در وضعیت نامناسب اشاره کرد. برای تسکین و درمان این نوع کمردرد، فیزیوتراپی با روش‌هایی مانند تمرینات کششی و تقویتی، کمپرس سرد یا گرم، الکتروتراپی و ماساژ درمانی استفاده می‌شود. بیشتر کمردردهای عضلانی با این اقدامات طی مدت کوتاهی بهبود می‌یابند و به درمان‌های طولانی‌مدت نیاز ندارند.

فتق دیسک بین‌مهره‌ای (Herniated Disc)

فتق دیسک بین‌مهره‌ای زمانی رخ می‌دهد که یکی از دیسک‌های محافظ بین مهره‌های ستون فقرات از جای خود خارج شده و به ریشه‌های عصبی اطراف فشار وارد کند. این مشکل می‌تواند باعث دردهای تیرکشنده در پا (مانند درد سیاتیک)، بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن یا احساس ضعف در اندام تحتانی شود. در صورت تجربه چنین علائمی مراجعه به پزشک متخصص ضروری است. فیزیوتراپی در بسیاری از موارد می‌تواند نقش موثری در کنترل علائم و بهبود عملکرد بیمار داشته باشد. با انجام تمرینات تخصصی برای کاهش فشار روی عصب، استفاده از الکتروتراپی، تکنیک‌های دستی و تقویت عضلات نگه‌دارنده ستون فقرات می‌توان درد را کاهش داد. 

کمردرد ناشی از بد نشستن یا وضعیت نادرست بدن (Postural Back Pain)

یکی از دلایل مهم کمردرد، قرارگیری بدن در وضعیت‌های نامناسب برای مدت طولانی است. این نوع کمردرد می‌تواند علاوه بر کمر به پاها نیز منتقل شود و حتی علائمی شبیه به فتق دیسک ایجاد نماید. درمان این مشکلات با فیزیوتراپی تخصصی امکان‌پذیر است. زیرا در این روش پزشک به طور تخصصی بر اصلاح الگوهای حرکتی نادرست تمرکز می‌کند و با آموزش نحوه صحیح نشستن، ایستادن و راه رفتن و همچنین تقویت عضلات عمقی کمر و شکم به درمان بیمار کمک می‌کند. 

کمر درد حاد و مزمن 

بعضی از انواع کمردرد در آزمایش‌ها یا تصویربرداری‌هایی مانند MRI دلیل مشخصی ندارند. در این شرایط عوامل روانی مانند استرس، اضطراب یا فشارهای عصبی می‌توانند نقش مهمی در ایجاد یا تشدید درد داشته باشند. این نوع کمردرد می‌تواند به‌ صورت دوره‌ای ظاهر شود و عملکرد روزمره بیمار را مختل کند. فیزیوتراپی در کنار تمرینات درمانی می‌تواند به کاهش تنش عضلانی، افزایش انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات ستون فقرات کمک کند. درمان کمردردهای حاد و مزمن با روش‌های زیر انجام می‌شود:

• فیزیوتراپی تخصصی و تمرینات تقویتی منظم
• اصلاح الگوی نشستن، ایستادن و رعایت اصول ارگونومی در محیط کار یا منزل
• درمان دارویی طبق نظر پزشک متخصص
• استفاده از روش‌های مکمل مانند ماساژ درمانی، طب سوزنی یا تکنیک‌های آرام‌سازی
• در برخی موارد خاص و مقاوم به درمان، انجام جراحی به‌ عنوان گزینه نهایی توصیه می‌شود.

تنگی کانال نخاعی (Spinal Stenosis)

تنگی کانال نخاعی زمانی رخ می‌دهد که فضای داخل کانال نخاعی به دلایل مختلف باریک شده و به نخاع یا ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کند. این وضعیت در ناحیه گردن یا کمر اتفاق می‌افتد و می‌تواند منجر به بی‌حسی یا ضعف در اندام‌ها شود. از علل شایع تنگی کانال نخاعی می‌توان به آرتروز ستون فقرات (استئوآرتریت) که باعث رشد زائده‌های استخوانی می‌شود، فتق دیسک بین‌مهره‌ای، تغییرات دژنراتیو ناشی از افزایش سن، شکستگی یا آسیب مهره‌ها و در موارد نادر کیست‌ها یا تومورهای نخاعی اشاره کرد. همه این عوامل می‌توانند باعث کاهش فضای موجود در کانال نخاعی و ایجاد فشار بر ساختارهای عصبی شوند. در بسیاری از موارد فیزیوتراپی می‌تواند در مدیریت علائم تنگی کانال نخاعی موثر باشد. تمرکز درمان بر کاهش فشار روی اعصاب، بهبود انعطاف‌پذیری ستون فقرات، تقویت عضلات نگه‌دارنده و آموزش نحوه صحیح انجام حرکات روزمره است تا از پیشرفت علائم جلوگیری شود و کیفیت زندگی بیمار ارتقا یابد.

در مورد درمان تنگی کانال نخاعی بیشتر بخوانید.

آرتروز ستون فقرات و سیاتیک 

آرتروز ستون فقرات یا اسپوندیلوز (Spondylosis) نوعی بیماری دژنراتیو و پیشرونده است که به‌ مرور زمان باعث فرسایش دیسک‌های بین‌مهره‌ای، مفاصل و استخوان‌های ستون فقرات می‌شود. این بیماری با افزایش سن بروز پیدا می‌کند و می‌تواند منجر به درد مزمن، خشکی و محدودیت حرکتی در ناحیه گردن یا کمر شود. دلایل اصلی بروز آرتروز ستون فقرات شامل: افزایش سن (شایع‌ترین عامل)، ساییدگی مفاصل بین مهره‌ای، صدمات قبلی به ستون فقرات، وضعیت بدنی نامناسب در طولانی‌مدت (مانند نشستن یا ایستادن نادرست) و اضافه وزن است. فیزیوتراپی به‌ عنوان یک روش غیرجراحی، نقش موثری در مدیریت و کنترل علائم آرتروز کمر دارد. علائم رایج آرتروز ستون فقرات عبارتند از:

• درد و خشکی در ناحیه گردن یا کمر
• کاهش دامنه حرکتی
• احساس سوزش یا بی‌حسی در اندام‌ها (در صورت فشار بر اعصاب)
• صدای تق‌تق هنگام حرکت دادن گردن یا کمر
• ضعف عضلانی در مراحل پیشرفته بیماری

بیشتر بخوانید: درمان آرتروز کمر با روش‌های غیر جراحی 

تکنیک‌های رایج فیزیوتراپی برای کمردرد

فیزیوتراپی برای درمان کمردرد مجموعه‌ای از روش‌های مختلف را شامل می‌شود که بسته به نوع و شدت درد، علت زمینه‌ای و وضعیت جسمانی بیمار انتخاب می‌شوند. به همین دلیل انتخاب تکنیک مناسب باید تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپیست باتجربه انجام شود تا درمانی هدفمند و موثر برای هر فرد برنامه‌ریزی شود. برخی از مهم‌ترین و رایج‌ترین تکنیک‌های فیزیوتراپی برای کمردرد عبارتند از:

الکتروتراپی

الکتروتراپی یکی از روش‌های متداول در فیزیوتراپی است که با بهره‌گیری از جریان‌های الکتریکی کنترل‌شده به کاهش درد، تحریک عضلات و بهبود عملکرد عصبی‌عضلانی کمک می‌کند. این روش بیشتر به‌ عنوان تسکین‌دهنده درد شناخته می‌شود و به تنهایی علت زمینه‌ای کمردرد را درمان نمی‌کند. بنابراین استفاده از الکتروتراپی باید در کنار تمرینات درمانی، حرکات اصلاحی و آموزش وضعیت صحیح بدن انجام شود تا نتایج پایدار و موثری بدست آیند. مزایای الکتروتراپی برای درمان کمردرد عبارتند از:

• کاهش درد عصبی: جریان الکتریکی با مسدود کردن پیام‌های درد در مسیر عصبی، باعث کاهش احساس درد می‌شود.
• افزایش گردش خون موضعی: بهبود خون‌رسانی در ناحیه آسیب‌دیده به تغذیه بهتر بافت‌ها و کاهش التهاب کمک می‌کند.
• کاهش اسپاسم عضلانی: با کاهش انقباضات غیرارادی عضلات، شدت درد نیز کاهش می‌یابد.
• تقویت عضلات ضعیف‌شده: در بیمارانی که دچار کم‌تحرکی یا درد مزمن هستند، تحریک الکتریکی به بازتوانی عضلات کمک می‌کند.

لیزردرمانی کم‌توان

لیزر درمانی کم‌توان که با نام لیزر سرد نیز شناخته می‌شود، یکی از روش‌های غیرتهاجمی در فیزیوتراپی است که با استفاده از نور لیزر با انرژی پایین، فرآیندهای ترمیمی طبیعی بدن را تحریک می‌کند، بدون آن‌ که باعث گرما یا آسیب به بافت شود. در این روش نور لیزر به لایه‌های عمقی بافت نفوذ می‌کند و با تاثیر بر سلول‌ها، به بهبود عملکرد و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌نماید. لیزر کم‌توان از طریق چند مکانیسم مختلف در کاهش درد و التهاب موثر است:

• کاهش تولید مواد التهابی مانند پروستاگلاندین‌ها که نقش مهمی در ایجاد درد دارند.
• افزایش خون‌رسانی موضعی که روند ترمیم بافت‌ها را تسریع می‌کند.
• تحریک تولید ATP در میتوکندری‌ها که منجر به افزایش انرژی سلولی و بازسازی بهتر بافت‌ها می‌شود.

مگنت تراپی و اولتراسوند

دو تکنیک مکمل در فیزیوتراپی که گاهی در کنار سایر روش‌ها برای درمان کمردرد به کار می‌روند، مگنت‌تراپی و اولتراسوند هستند. هرکدام از این روش‌ها با مکانیسمی متفاوت به کاهش درد، التهاب و بهبود عملکرد بافت‌ها کمک می‌کنند. در ادامه هر یک را کامل بررسی کرده‌ایم:

مگنت‌تراپی (Magnet Therapy)

در این روش از میدان‌های مغناطیسی با شدت پایین استفاده می‌شود تا جریان خون موضعی افزایش یابد و در نتیجه التهاب و درد کاهش یابد. مگنت‌تراپی عمدتا به عنوان درمان کمکی در دردهای مزمن کمر و برخی اختلالات اسکلتی‌عضلانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. شواهد علمی قطعی درباره اثربخشی آن هنوز محدود است، اما در ترکیب با روش‌های دیگر فیزیوتراپی می‌تواند نقش حمایتی مفیدی ایفا کند.

اولتراسوند درمانی (Ultrasound Therapy)

اولتراسوند یکی از روش‌های فیزیوتراپی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای نفوذ به عمق بافت‌ها و ایجاد گرمای موضعی استفاده می‌کند. این گرما موجب افزایش گردش خون، کاهش اسپاسم عضلانی، بهبود تغذیه سلولی و تسریع فرآیند ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود. اولتراسوند در درمان درد ناشی از دیسک کمر، التهاب‌های مزمن و محدودیت‌های حرکتی کاربرد فراوان دارد. ترکیب این دو روش با سایر تکنیک‌های درمانی مانند تمرین‌درمانی و اصلاح وضعیت بدنی می‌تواند اثربخشی درمان فیزیوتراپی را در بیماران مبتلا به کمردرد افزایش دهد.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی (Massage Therapy) با تحریک جریان خون، آزادسازی عضلات منقبض و کاهش فشار از روی عصب‌های ستون فقرات، به تسکین درد و بهبود عملکرد حرکتی کمک می‌کند. در بیماران مبتلا به دیسک کمر معمولا عضلات اطراف مهره‌ها دچار اسپاسم و گرفتگی شدید می‌شوند. ماساژ درمانی با تکنیک‌های علمی و کنترل‌شده این عضلات را شل کرده و تنش موجود در بافت‌های نرم را از بین می‌برد. افزایش جریان خون در ناحیه کمری باعث می‌شود مواد مغذی و اکسیژن بیشتری به دیسک و عضلات برسد و در نتیجه روند ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده سرعت گیرد. همچنین ماساژ درمانی باعث ترشح اندورفین‌ها (هورمون‌های ضد درد طبیعی بدن) می‌شود که به کاهش استرس، آرامش ذهنی و بهبود کیفیت خواب بیماران کمک می‌کند. البته باید توجه داشت که ماساژ دیسک کمر باید حتما توسط فیزیوتراپیست یا درمانگر متخصص انجام شود.

گرما و سرما درمانی

در مراحل اولیه درد یا التهاب حاد دیسک کمر، استفاده از سرما درمانی می‌تواند. استفاده از کمپرس سرد یا یخ باعث کاهش التهاب، تورم و بی‌حسی موضعی می‌شود و با محدود کردن جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده درد را تسکین می‌دهد. سرما درمانی در ۴۸ ساعت اول پس از شروع درد یا پس از فعالیت‌های سنگین توصیه می‌شود تا از تشدید التهاب جلوگیری کند. همچنین زمانی که التهاب کاهش یافت گرمادرمانی باعث افزایش جریان خون، شل شدن عضلات منقبض و بهبود تغذیه بافت‌های دیسک می‌شود. استفاده از کیسه آب گرم یا دستگاه‌های مخصوص گرما درمانی در جلسات فیزیوتراپی، تنش و خشکی عضلات را برطرف کرده و احساس آرامش به بیمار می‌دهد.

چند تمرین ساده فیزیوتراپی برای کاهش کمر درد

برای کاهش درد کمر از طریق فیزیوتراپی، روش‌ها و تمرینات متنوعی وجود دارند که بر اساس نوع و شدت درد انتخاب می‌شوند. به‌ خصوص برای افرادی که دچار دیسک کمر هستند، انجام منظم تمرینات کششی و تقویتی می‌تواند نقش مهمی در کاهش درد و بهبود عملکرد ستون فقرات داشته باشد. این تمرینات به افزایش انعطاف‌پذیری، تقویت عضلات حمایتی و کاهش فشار روی دیسک‌ها کمک می‌کنند. بعضی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین تمرینات فیزیوتراپی برای کاهش درد کمر عبارتند از:

کشش زانو به سینه (Knee to Chest Stretch)

برای انجام این تمرین، ابتدا به پشت روی زمین دراز بکشید و هر دو پا را صاف نگه دارید. سپس یکی از زانوها را خم کرده و با دستان خود به آرامی به سمت سینه بکشید. این حالت را به مدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه حفظ کنید، سپس پا را رها کرده و تمرین را با پای دیگر تکرار کنید. توصیه می‌شود این حرکت را برای هر پا سه بار انجام دهید تا عضلات پایین کمر کشیده شده و تنش در این ناحیه کاهش یابد. در اجرای این تمرین مراقب باشید که فشار اضافی به مهره‌ها یا ستون فقرات وارد نشود تا از آسیب جلوگیری شود.

پل زدن (Bridge Exercise)

یکی دیگر از تمرین‌های موثر برای تقویت و حرکت دادن عضلات پایین کمر، تمرین پل است که در تصویر زیر نمایش داده شده است. برای انجام این تمرین، به پشت دراز بکشید، زانوهایتان را خم کنید و کف پاها را به اندازه عرض باسن روی زمین قرار دهید. نفس عمیقی بکشید و هنگام بازدم، باسن خود را به آرامی بالا بیاورید تا شانه‌ها، باسن و زانوها در یک خط مستقیم قرار گیرند. سپس هنگام دم، باسن را به آرامی به سمت زمین پایین بیاورید. این حرکت را ۸ تا ۱۲ بار تکرار کنید. دقت کنید در طول انجام تمرین، درد کمر تشدید نشود و در صورت احساس درد، تمرین را متوقف کنید.

کشش کمر حرکت گربه‌  و شتر (Cat-Cow Stretch)

تمرینات کششی پایین کمر از روش‌های موثر برای کاهش درد کمر است. برای انجام این حرکت ابتدا به حالت چهار دست و پا قرار بگیرید، به‌ طوری‌ که زانوها دقیقا زیر باسن و دست‌ها زیر شانه‌ها قرار داشته باشند. ستون فقرات باید در وضعیت طبیعی و خنثی حفظ شود. مراحل انجام تمرین:

• روی دست‌ها و زانوها قرار بگیرید و کمر را صاف نگه دارید؛ گردن در امتداد ستون فقرات باشد.
• نفس بکشید و شکم را به سمت پایین رها کنید؛ همزمان باسن را به سمت بالا متمایل کنید.
• سر را کمی بالا ببرید و مستقیم به جلو نگاه کنید. در این حالت کشش را در ناحیه شکم و پایین کمر احساس خواهید کرد.
• بازدم کنید و ستون فقرات را به سمت بالا قوس دهید؛ شکم را به داخل بکشید و چانه را به سمت قفسه سینه خم کنید.
• این حالت کشش را برای ۲۰ تا ۳۰ ثانیه حفظ کنید.
• سپس هنگام دم، بدن را به حالت چهار دست و پا بازگردانید. (این تمرین را ۶ تا ۸ بار تکرار کنید تا انعطاف‌پذیری ستون فقرات افزایش یابد و درد کمر کاهش پیدا کند.)

چرخاندن لگن

حرکت چرخاندن لگن یکی از تمرین‌های موثر برای افزایش تحرک و تقویت عضلات پایین کمر است. برای انجام این تمرین، به پشت روی زمین دراز بکشید و یک بالش کوچک زیر سر خود قرار دهید. زانوها را خم کنید و پاها را به اندازه عرض باسن از هم باز کنید. بالاتنه را آرام نگه دارید و چانه را به آرامی به سمت داخل و قفسه سینه بکشید. سپس به آرامی پایین کمر خود را به سمت زمین فشار دهید و عضلات شکم را منقبض کنید. در ادامه، لگن را به سمت پاشنه‌ها بچرخانید و کمی کج کنید تا یک قوس ملایم در پایین کمر ایجاد شود و عضلات کمر منقبض شوند. پس از چند ثانیه در این حالت بمانید و سپس به آرامی به وضعیت اولیه بازگردید. این حرکت به تقویت عضلات مرکزی بدن کمک کرده و در کاهش فشار روی ستون فقرات و بهبود عملکرد کمر بسیار موثر است.

تقویت عضلات عمقی شکم یا حرکت سگ پرنده

تحرک و تقویت ناحیه پایین کمر نقش مهمی در بهبود عملکرد و کاهش درد دارد. حرکت سگ پرنده که در تصویر زیر نشان داده شده، تمرینی عالی برای فعال‌سازی و تحرک پایین کمر و عضلات عمقی شکم است. نحوه انجام تمرین:

• ابتدا به حالت چهار دست و پا (دستان و زانوها روی زمین) قرار بگیرید.
• دستانتان را دقیقا زیر شانه‌ها و زانوهایتان را زیر باسن تنظیم کنید.
• ستون فقرات باید در وضعیت خنثی و طبیعی قرار گیرد و سر در امتداد ستون فقرات باشد.
• نفس عمیق بکشید و هنگام بازدم، یک دست و پای مخالف (مثلا دست راست و پای چپ یا دست چپ و پای راست) را به آرامی از زمین بلند کنید به گونه‌ای که در راستای ستون فقرات قرار بگیرند.
• دقت کنید در تمام مدت ستون فقرات حالت طبیعی خود را حفظ کند و پایین کمر خم نشود.
• ۵ تا ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید، سپس با بازدم، دست و پا را به آرامی پایین آورده و روی زمین بگذارید.

آیا دیسک کمر با فیزیوتراپی خوب می‌شود؟

بله، در بسیاری از موارد، فیزیوتراپی یک روش موثر برای درمان دیسک کمر بدون جراحی است. زمانی که یکی از دیسک‌های بین‌مهره‌ای دچار بیرون‌زدگی یا پارگی شود و به ریشه‌های عصبی فشار وارد کند. علائمی مانند درد، بی‌حسی، ضعف عضلانی یا محدودیت حرکتی ایجاد شود. فیزیوتراپی در این شرایط با هدف کاهش التهاب، بهبود تحرک ستون فقرات، کاهش فشار عصبی و تقویت عضلات اطراف ستون فقرات عمل می‌کند و می‌تواند روند ترمیم طبیعی بدن را تسهیل کند. تمرینات درمانی، الکتروتراپی و آموزش اصلاح وضعیت بدن از جمله ابزارهای فیزیوتراپی برای درمان این بیماری هستند. البته اثربخشی فیزیوتراپی به شدت بیرون‌زدگی دیسک و وضعیت بالینی بیمار بستگی دارد. در صورتی که دیسک بیرون‌زده شدید نباشد و علائم عصبی جدی وجود نداشته باشد، پزشک درمان غیرجراحی از جمله فیزیوتراپی را توصیه می‌کند. اما در شرایطی مانند بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع، ضعف شدید عضلات یا دردهای مداوم و غیرقابل تحمل که به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نمی‌دهند، ممکن است نیاز به جراحی باشد.

پس از فیزیوتراپی برای درمان کمردرد چه انتظاراتی باید داشت؟

فیزیوتراپی کمردرد با اصلاح عملکرد عضلات و مفاصل درد را از ریشه برطرف می‌کند. بسیاری از بیماران انتظار دارند به‌محض شروع جلسات درد به‌طور کامل از بین برود. در چند جلسه اول ممکن است کمی احساس سبکی یا خستگی در ناحیه کمر داشته باشید. این موضوع طبیعی است زیرا بدن در حال آزادسازی عضلات منقبض و بهبود جریان خون است. با ادامه جلسات درد به‌تدریج کاهش پیدا می‌کند. با انجام تمرینات تخصصی و اصلاح الگوهای حرکتی، مهره‌ها و عضلات پشت انعطاف بیشتری پیدا می‌کنند. 

پس از چند جلسه متوجه خواهید شد که ایستادن و راه رفتن برایتان راحت‌تر شده است. این تغییر به دلیل تقویت عضلات مرکزی بدن (Core) است که نقش اصلی را در پشتیبانی از ستون فقرات ایفا می‌کنند. در جلسات فیزیوتراپی شما یاد می‌گیرید چگونه درست بنشینید، اجسام را بلند کنید یا حتی در محل کار پشت میز بنشینید تا فشار کمتری به کمر وارد شود. این آموزش‌ها به اندازه خود درمان فیزیکی اهمیت دارند و از بازگشت درد جلوگیری می‌کنند. با کاهش تدریجی درد و بازگشت قدرت عضلات نیاز شما به داروهای مسکن کم می‌شود. 

کلام پایانی

دیسک کمر اگر به‌موقع و اصولی درمان نشود، می‌تواند به یکی از بزرگ‌ترین موانع زندگی فعال و بدون درد تبدیل شود. اما خوشبختانه فیزیوتراپی راه‌حلی موثر و بدون جراحی برای این بیماری است. با انتخاب فیزیوتراپی تخصصی دیسک کمر زیر نظر دکتر سمانه قهرمان‌پوری، می‌توانید روند بهبودی خود را به‌صورت دقیق و ماندگار طی کنید. دکتر قهرمان‌پوری با بهره‌گیری از متدهای جدید فیزیوتراپی، تمرینات اصلاحی و دستگاه‌های پیشرفته به بیماران کمک می‌کند تا بدون نیاز به جراحی و داروهای طولانی‌مدت دوباره سلامتی جسمی خود را به دست آورید. اگر از درد دیسک کمر محدودیت حرکتی یا خستگی مزمن رنج می‌برید، با مشاوره تخصصی و درمان‌های علمی دکتر سمانه قهرمان‌پوری در مدت زمانی کوتاه می‌توانید دیسک کمر خود را درمان کنید.

سوالات متداول