فیزیوتراپی کف لگن نوعی درمان برای مشکلات مربوط به کف لگن است. این درمان تخصصی شامل تمریناتی است که می‌تواند به تسکین علائمی مانند درد، ناراحتی و اختلال در کیفیت زندگی شما کمک کند.

فیزیوتراپی کف لگن چیست؟

فیزیوتراپی کف لگن (PFPT) شاخه‌ای تخصصی از فیزیوتراپی است که شامل ارزیابی و درمان داخلی و خارجی عضلات کف لگن می‌شود. این ماهیچه‌ها بین استخوان‌های لگن و ساکروم قرار دارند و به‌عنوان کاسه‌ای برای حمایت از اندام‌های لگنی از جمله مثانه، روده بزرگ و رحم عمل می‌کنند. فیزیوتراپی کف لگن یک نوع فیزیوتراپی تخصصی برای تسکین علائم اختلال عملکرد کف لگن و کمک به ماهیچه‌ها برای عملکرد بهتر می‌باشد. این نوع فیزیوتراپی شامل چندین نوع تمرین است که به عضلات لگن کمک می‌کند تا آرام شوند و قوی‌تر شوند. هنگامی که درمان کف لگن را شروع می‌کنید، فیزیوتراپیست (PT) در مورد علائم شما اطلاعات بیشتری خواهد گرفت و ماهیچه‌های مرکزی شما را بررسی می‌کند تا ببیند چقدر قوی هستند.

فیزیوتراپیست شما همچنین از شما می‌خواهد که فعالیت‌ها و موقعیت‌های خاصی را برای بررسی هماهنگی عضلات کف لگن خود امتحان کنید. ارزیابی شما به فیزیوتراپیست شما می‌تواند کمک کند تا یک برنامه فیزیوتراپی کف لگنی را تهیه کند که به بهترین وجه با نیازهای شما مطابقت دارد. درمان شما احتمالاً شامل درمان داخلی و خارجی خواهد بود. هدف فیزیوتراپی کف لگن کاهش علائم شماست تا بتوانید به روال روزانه خود بازگردید. این شرایط شامل این می‌شود که بتوانید مثانه خود را بهتر کنترل کنید یا در ورزش‌هایی شرکت کنید که از آنها لذت می‌برید.  فیزیوتراپی همچنین می‌تواند ناراحتی و دردی را که زنان در حین رابطه جنسی احساس می‌کنند تسکین دهد. برخی از تمرینات ممکن است به آنها کمک کند تا از عضلات خود بیشتر آگاه شوند.

فیزیوتراپی کف لگن چگونه انجام می‌شود؟

در فیزیوتراپی کف لگن، یک فیزیوتراپ ماهر عضلات تحتانی فرد را بررسی می‌کند و این ناحیه را برای بهبود قدرت و عملکرد معاینه می‌کند. پزشکان معمولاً در صورت مشاهده گرفتگی عضلات، تمرینات کششی توصیه می‌کنند. یا اگر عضلات ضعیف باشند برای بهبود قدرت عضلات، تمرینات تقویت کننده عضلات را تجویز می‌کنند. اگر فیزیوتراپی کف لگن به درستی انجام شود می‌تواند تاثیر بسیار خوبی بر بیماران مبتلا به مشکلات روده و مثانه و بهبود زنان پس از زایمان بگذارد. این درمان همچنین ممکن است به مردانی که یک جراحی پروستات را پشت سر گذاشته‌اند، کمک ‌کند تا بهبودی مناسب، کاهش خطر افتادگی رکتوم و بهبود کامل مثانه را داشته باشند.

آناتومی عضلات کف لگن

کف لگن از ماهیچه‌هایی تشکیل شده است که از دستگاه ادراری و تناسلی حمایت می‌کنند. این گروه از ماهیچه‌ها مثانه و روده شما را نیز کنترل می‌کنند. در زنان، کف لگن مثانه را در جلو و واژن و رکتوم را در پشت نگه می‌دارد. رحم شما در بالای کف لگن توسط عضلات، تاندون‌ها و بافت هم‌بند را در جای خود نگه می‌دارد. در مردان، کف لگن به نگه داشتن روده، مثانه، مجرای ادرار و راست روده کمک می‌کند. اگر عضلات کف لگن ضعیف باشند یا آن‌طور که باید کار نکنند، به این حالت اختلال عملکرد کف لگن می‌گویند.

اختلال عملکرد کف لگن

وقتی اختلال عملکرد کف لگن دارید، عضلات لگن شما نمی‌توانند آن‌طور که باید شل شوند یا با هم کار کنند. اگر این ماهیچه‌ها نتوانند شل شوند و سفت بمانند، ممکن است علائم زیر را داشته باشید:

• یبوست
• تکرر ادرار
• مشکل در کنترل دفع یا ادرار که منجر به نشت می‌شود
• درد هنگام رابطه جنسی در زنان
• اختلال نعوظ در مردان

گاهی اوقات، متخصصان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث اختلال عملکرد کف لگن می‌شود. اما مواردی که ممکن است باعث آن شوند عبارت‌اند از:

• جراحی لگن
• سن بالا
• بارداری
• اضافه وزن
• استفاده بیش از حد از عضلات لگن
• صدمات جدی در ناحیه لگن

چه زمانی به فیزیوتراپی کف لگن نیاز است؟

در صورت داشتن هر نوع اختلال عملکرد کف لگن، ممکن است فیزیوتراپی کف لگن برای بیمار تجویز شود. اختلال عملکرد کف لگن به دو دسته تقسیم می‌شود، این موارد شامل نشت ادرار  در حین فعالیت بدنی، تکرر ادرار در طول شب، احساس اینکه مثانه یا روده خود را به طور کامل تخلیه نکرده‌اید، یا درد مداوم لگن یا کمردرد می‌شود. پذیرش این علائم اولین قدم برای کمک گرفتن از فیزیوتراپیست کف لگن است.

تکنیک‌ها و تمرین‌ها برای کف لگن

فیزیوتراپی کف لگن می‌تواند شامل تکنیک‌ها یا تمرین‌هایی مانند: تمرینات کگل، حرکت پل و همچنین تمرین سگ پرنده (Bird dog) نیز باشد که ما در ادامه مقاله به توضیح انواع تکنیک‌ها و تمرین‌ها پرداخته‌ایم.

تمرین کگل

کگل یک راه عالی برای تمرین عضلات لگن با انقباض و شل کردن کف لگن است. برای انجام این تمرین باید:

• چه در حالت نشسته و چه ایستاده، خود را رها کنید. انحنای طبیعی پایین ستون فقرات خود را به سمت داخل هدایت کنید.
• عضلات کف لگن خود را منقبض کنید و بعد لگن خود را به سمت بالا ببرید.
• این حالت را تا ۱۰ ثانیه حفظ کنید.
• قبل از یک ست دیگر، عضلات لگن خود را کاملاً شل کنید.

این تمرین را می‌توانید تا ۱۲ ست پشت سر هم تکرار کنید تا یک ست کامل کامل شود. سه ست در طول روز کافی است.

تمرین پل

در حالی که بسیاری از افراد ممکن است فکر کنند پل یک ورزش عالی برای عضلات باسن شما است، اما می‌تواند به تقویت عضلات کف لگن نیز کمک کند. برای این تمرین، شما:

• روی زمین دراز بکشید و پشت خود را صاف روی زمین قرار دهید و زانوهایتان را با زاویه ۹۰ درجه خم کنید. پاهای شما باید صاف روی زمین باشد و بازوها در کنارتان باشند، کف دست ها رو به پایین باشند.
• با فشار دادن پاشنه پا، باسن خود را با فشردن عضلات سرینی، کف لگن و همسترینگ از زمین بلند کنید.
• چند ثانیه مکث کنید و به حالت اول برگردید.

سگ پرنده (Bird Dog)

حرکت سگ پرنده(Bird Dog) به درگیر شدن بسیاری از گروه‌های عضلانی در سراسر بدن شما از جمله کف لگن کمک می‌کند. برای انجام این تمرین می‌توانید:

• روی دست‌ها و زانوهایتان قرار بگیرید، مچ‌ها را زیر شانه‌ها و زانوها را زیر باسن قرار دهید. اطمینان حاصل کنید که کمرتان تا حد امکان صاف است.
• عضلات اصلی خود را منقبض کنید و تیغه‌های شانه خود را به سمت پایین به سمت باسن بکشید.
• در همان زمان، پای چپ و بازوی راست خود را صاف و بلند کنید و بقیه بدن خود را در حالت خنثی نگه دارید. چند ثانیه نگه دارید.
• دست و پای خود را به حالت اولیه پایین بیاورید. حرکت را با اندام های مخالف تکرار کنید.

کلام پایانی

در این مقاله تمام مسائل مربوط به فیزیوتراپی کف لگن را مورد بررسی قرار دادیم. انواع تمرینات و تکنیک‌های مناسب برای کف لگن را معرفی کردیم. همچنین کارکرد عضلات کف لگن را به طور کامل توضیح دادیم. برای استفاده از خدمات فیزیوتراپی کف لگن دکتر سمانه قهرمان پوری می‌توانید با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید تا همکاران ما شما را راهنمایی کنند.