گوژپشتی یا قوز کردن، از مشکلات شایعی‌ است که از نوجوانان گرفته تا بزرگسالان، با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. نشستن‌های طولانی، استفاده مداوم از موبایل و کامپیوتر، ضعف عضلات پشت، به‌مرور باعث خمیده شدن ستون فقرات و افتادگی شانه‌ها می‌شوند. فیزیوتراپی تخصصی یکی از موثرترین و غیرتهاجمی‌ترین روش‌ها برای درمان قوز کمر و گردن است، روشی علمی که با تقویت عضلات، اصلاح پوسچر بدن و کاهش درد، به بهبود کامل فرم ستون فقرات کمک می‌کند. برای درمان قوز پشت بهتر است به پزشکی مراجعه کنید که دارای تخصص و مهارت زیادی در این زمینه باشد. دکتر سمانه قهرمان پوری دارای تجربه زیادی در درمان بیماری‌ها با روش‌های غیرجراحی از جمله فیزیوتراپی است.

قوز کردن یا کیفوز چیست؟

قوز کردن که در اصطلاح پزشکی به آن کیفوز (Kyphosis) گفته می‌شود، به حالتی از ستون فقرات گفته می‌شود که در آن پشت بالای کمر (ناحیه توراسیک) بیش از حد طبیعی به سمت بیرون خم می‌شود. در نتیجه، شخص حالتی خمیده پیدا می‌کند و سر و شانه‌ها به سمت جلو متمایل می‌شوند. قوز پشت درجات مختلفی دارد؛ از یک حالت خفیف و قابل اصلاح گرفته تا موارد شدید که می‌توانند باعث درد، محدودیت حرکتی و حتی مشکلات تنفسی شوند. ستون فقرات در حالت طبیعی دارای انحنای ملایمی است که باعث تعادل بدن می‌شود. اما در کیفوز، این انحنا شدیدتر از حد نرمال است، به‌طوری‌که پشت فرد حالت گرد یا گوژ پیدا می‌کند. این تغییر فرم در بین شانه‌ها دیده می‌شود.

بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی شانه و تمرینات موثر برای بهبود حرکات و درد شانه

علائم و نشانه‌های قوز کردن

قوز کردن یا کیفوز، اگر درمان نشود با گذشت زمان، علائم ظاهری و جسمی شدیدی را ایجاد می‌کند. بسیاری از افراد در مراحل اولیه متوجه این مشکل نمی‌شوند، اما با شناخت نشانه‌ها، می‌توان به درمان به موقع و اصلاح آن پرداخت. برجسته‌ترین نشانه کیفوز، خم شدن بیش از حد ستون فقرات در ناحیه‌ی پشت است. این حالت باعث می‌شود بدن از نمای جانبی، حالت قوس‌دار یا گرد به خود بگیرد. برخی دیگر از علائم و نشانه‌های قوز کردن عبارتند از:

• افتادگی شانه‌ها به سمت جلو: در افراد دچار قوز گردن، شانه‌ها معمولا به سمت جلو و پایین کشیده می‌شوند. این حالت، معمولا همراه با ضعف عضلات کتف و بالاتنه است.
• جلو آمدن سر نسبت به بدن: در نتیجه قوس غیرطبیعی ستون فقرات، سر جلوتر از بدن قرار می‌گیرد که می‌تواند باعث خستگی گردن و سردرد شود.
• درد و خستگی در ناحیه پشت و گردن: کیفوز مخصوصا در نوجوانان و افرادی که زمان زیادی را در حالت نشسته سپری می‌کنند، درد بین دو کتف، گردن درد و کمر درد خفیف تا متوسط  را به همراه دارد.
• محدود شدن دامنه حرکتی: در موارد شدیدتر، فرد نمی‌تواند به راحتی به عقب خم شود یا حرکت شانه‌ها و بالاتنه برایش دشوار می‌شود.
• کاهش قد یا کوتاه‌تر به نظر رسیدن: افراد مبتلا به کیفوز به‌دلیل خمیدگی ستون فقرات، نسبت به حالت عادی، کوتاه‌تر به‌نظر می‌رسند.
• مشکلات تنفسی (در موارد شدید): در کیفوزهای شدید و ساختاری، قوس زیاد می‌تواند بر عملکرد ریه‌ها تأثیر بگذارد و باعث تنگی نفس یا کاهش ظرفیت تنفسی شود.

روش‌های درمان قوز گردن با فیزیوتراپی

فیزیوتراپی به‌عنوان یک روش درمانی تخصصی و غیرتهاجمی، از تکنیک‌ها و تمرینات هدفمند برای درمان قوز یا کیفوز استفاده می‌کند. این روش‌ها باعث بهبود وضعیت قامت، تقویت عضلات و کاهش درد می‌شوند. در ادامه، مهم‌ترین روش‌های فیزیوتراپی برای درمان قوز را می‌توانید بخوانید:

تمرینات کششی و تقویتی برای درمان قوز گردن

تمرینات مناسب می‌توانند به اصلاح وضعیت بدن، کاهش قوس غیرطبیعی ستون فقرات و تقویت عضلات پشتی کمک کنند. این تمرینات باید زیر نظر متخصص انجام شوند تا آسیبی به کمر وارد نشود اما اگر قوز کمر شما خیلی شدید نیست می‌توانید این تمرینات را در منزل نیز انجام دهید. برخی از تمرینات کششی و تقویتی برای درمان قوز عبارتند از:

•  کشش عضلات سینه (Chest Stretch): مقابل درب یا دیوار بایستید، آرنج‌ها را در زاویه ۹۰ درجه روی چهارچوب در قرار دهید و بعد به آرامی بدن را به جلو حرکت دهید تا کشش در عضلات جلوی قفسه سینه احساس شود.۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید و ۳ بار تکرار کنید.
• کشش عضلات گردن و  پشت (Upper Back Stretch): دستان خود را به جلو دراز کنید و کف دست‌ها را به هم بچسبانید. شانه‌ها را به جلو بکشید تا احساس کشش در بالای پشت داشته باشید. ۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید، ۳ بار تکرار کنید.
• تمرین پلانک (Plank): روی آرنج‌ها و پنجه‌های پا قرار بگیرید، بدن را صاف نگه دارید و بعد عضلات شکم و پشت را منقبض کنید.۲۰ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید و کم‌کم زمان را افزایش دهید.
•  تمرین بالا آوردن شانه‌ها (Shoulder Blade Squeeze): برای انجام این تمرین صاف بایستید یا بنشینید. شانه‌ها را به سمت عقب و پایین بکشید و کتف‌ها را به هم نزدیک کنید و بعد ۵ ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید. این حرکت را ۱۰ تا ۱۵ بار تکرار کنید.

درمان قوز پشت با اصلاح پوسچر

یکی از ساده‌ترین و در عین حال موثرترین روش‌های درمان قوز پشت، اصلاح پوسچر یا وضعیت صحیح بدن است. پوسچر نادرست، مانند خمیدگی شانه‌ها و قوز کردن هنگام نشستن یا ایستادن، عامل اصلی بروز و تشدید کیفوز (قوز پشت) به شمار می‌رود. با یادگیری و اجرای صحیح اصول پوسچر، می‌توان به‌طور قابل توجهی این مشکل را کاهش داد و از پیشرفت آن جلوگیری کرد. زمانی بدن در وضعیت نادرستی قرار می‌گیرد، فشار نامتوازن روی مهره‌ها و عضلات پشت وارد می‌شود. اصلاح پوسچر به معنای حفظ یک قامت صاف و هم‌تراز است که ستون فقرات را در بهترین حالت خود نگه می‌دارد و فشارهای اضافی را از بین می‌برد. روش‌های اصلاح پوسچر برای درمان قوز پشت: 

• نشستن صحیح:پشت صاف و شانه‌ها عقب، کف پاها صاف روی زمین و زانوها در زاویه ۹۰ درجه باشد. از خم شدن به جلو یا قوز کردن هنگام کار با کامپیوتر یا مطالعه خودداری کنید.
• ایستادن درست: وزن بدن به طور مساوی روی دو پا توزیع شود، شانه‌ها عقب و پایین باشند و چانه کمی به داخل کشیده شود.
• تنظیم ارتفاع میز و صندلی: ارتفاع میز و صندلی باید طوری تنظیم شود که فرد نیازی به خم شدن یا کشیدن گردن نداشته باشد.
• استراحت‌های کوتاه در طول روز: هر یک ساعت یک بار از جای خود بلند شوید و حرکات کششی انجام دهید تا عضلات پشت شل شده و فشار کاهش یابد.
• آموزش تمرینات تقویتی و کششی: همراه با اصلاح پوسچر، انجام تمرینات منظم تقویتی و کششی زیر نظر فیزیوتراپیست بسیار موثر است.

استفاده از ابزارهای کمکی برای درمان قوز

در درمان قوز یا کیفوز، علاوه بر تمرینات فیزیوتراپی و اصلاح پوسچر، گاهی استفاده از ابزارهای کمکی می‌تواند نقش مهمی در حمایت از ستون فقرات و تسریع روند درمان داشته باشد. این ابزارها به عنوان مکمل درمان، تحت نظر فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص به کار گرفته می‌شوند. بریس‌ها یا کمربندهای طبی به منظور حفظ و تثبیت وضعیت صحیح ستون فقرات طراحی شده‌اند. این بریس‌ها فشار روی مهره‌ها را کاهش داده و از بدتر شدن انحنا جلوگیری می‌کنند. استفاده از بریس در موارد قوز متوسط تا شدید توصیه می‌شود و معمولا همراه با فیزیوتراپی استفاده می‌شود. برای افرادی که زمان زیادی را پشت میز یا خودرو می‌نشینند، استفاده از بالشتک‌های مخصوص برای حفظ قوس طبیعی کمر و بهبود پوسچر بسیار موثر است. توجه داشته باشید استفاده از ابزارهای کمکی باید تحت نظر متخصص انجام شود.

نوار درمانی قوز پشت

نوار درمانی یا تپینگ یکی از روش‌های موثر و مکمل در فیزیوتراپی است که با استفاده از نوارهای کشسان مخصوص روی پوست انجام می‌شود. این روش با حمایت از عضلات و ستون فقرات، به بهبود فرم بدن و کاهش دردهای عضلانی کمک می‌کند. در تپینگ، نوارهای مخصوص در نقاط خاصی از پشت و شانه‌ها چسبانده می‌شوند تا به تثبیت وضعیت صحیح ستون فقرات و حفظ حالت صاف بدن کمک کنند. همچنین این نوارها با کاهش فشار روی عضلات جلوی قفسه سینه و تقویت عضلات پشتی، از قوز کردن و افتادگی شانه‌ها جلوگیری می‌کنند.

از دیگر مزایای تپینگ می‌توان به افزایش گردش خون موضعی، کاهش التهاب و درد عضلانی اشاره کرد. علاوه بر این، احساس کشش ایجادشده توسط نوار باعث می‌شود فرد به حالت بدن خود آگاه‌تر شود و به مرور وضعیت بدنی بهتری پیدا کند.

ماساژ درمانی و تکنیک‌های دستی

ماساژ درمانی و تکنیک‌های دستی به کاهش تنش عضلانی، بهبود گردش خون و افزایش انعطاف‌پذیری ستون فقرات کمک می‌کنند و می‌توانند روند درمان را تسریع کنند. قوز معمولا با سفت شدن و کوتاه شدن عضلات جلوی قفسه سینه و شانه‌ها همراه است. ماساژ درمانی این عضلات را شل کرده و درد و ناراحتی را کاهش می‌دهد. همچنین ماساژ باعث بهبود خون‌رسانی به عضلات پشت و اطراف ستون فقرات می‌شود که به ترمیم بافت‌ها و کاهش التهاب کمک می‌کند. تکنیک‌های ماساژ باعث افزایش انعطاف‌پذیری عضلات و مفاصل شده و حرکت طبیعی ستون فقرات را تسهیل می‌کنند.

بیشتر بخوانید: نقش ماساژ درمانی در توانبخشی و فیزیوتراپی 

چرا فیزیوتراپی بهترین راه درمان قوز کردن است؟

خوشبختانه، فیزیوتراپی به عنوان یک روش درمانی غیرتهاجمی، ایمن و اثربخش است و بسیاری از افراد را از عوارض قوز کردن نجات داده و درمان کرده‌است. فیزیوتراپی با استفاده از تمرینات تخصصی، به شما کمک می‌کند تا عادت‌های نادرست نشستن و ایستادن را اصلاح کنید. اصلاح وضعیت بدن باعث می‌شود تا فشار روی ستون فقرات کاهش یابد و قوس غیرطبیعی به تدریج به حالت طبیعی بازگردد. یکی از دلایل اصلی قوز کردن، ضعف عضلات پشتی و شکمی است که مسئول حفظ تعادل ستون فقرات هستند.

فیزیوتراپی با تمرینات هدفمند این عضلات را تقویت می‌کند تا بتوانند بهتر از ستون فقرات محافظت کنند. همچین تمرینات و تکنیک‌های فیزیوتراپی می‌توانند دردهای ناشی از قوز کردن را کاهش دهند و با افزایش انعطاف‌پذیری عضلات و مفاصل، حرکت را آسان‌تر کنند. برخلاف روش‌های جراحی یا مصرف داروهای مسکن که می‌تواند عوارض جانبی را به همراه داشته باشند، فیزیوتراپی راهکاری طبیعی و بی‌خطر است که بدون هیچ گونه درد یا خطر خاص، نتایج پایدار و بلندمدتی را به همراه دارد.

بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی ارتوپدی چیست و چه کاربردی دارد؟

چرا قوز کردن باید درمان شود؟

در ابتدا قوز کردن فقط به‌عنوان یک مشکل ظاهری به نظر می‌رسد، اما اگر نادیده گرفته شود، می‌تواند عواقب جدی و تاثیرات منفی بر سلامت جسمی و کیفیت زندگی فرد داشته باشد. زیرا با گذشت زمان، قوز کمر و گردن می‌تواند شدیدتر شود و انحنای ستون فقرات افزایش یابد. درمان به موقع از پیشرفت این وضعیت جلوگیری می‌کند و از تبدیل شدن قوز خفیف به عارضه‌ای شدیدتر جلوگیری می‌کند. همچنین قوز کردن می‌تواند منجر به دردهای مزمن در ناحیه گردن، شانه و کمر شود که زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار می‌دهد و خمیدگی پشت و افتادگی شانه‌ها تاثیر زیادی بر ظاهر ظاهری و اعتماد به نفس فرد دارد.

درمان قوز کمک می‌کند تا قامت صاف‌تر و ظاهری آراسته‌تر داشته باشید که باعث افزایش حس رضایت و اعتماد به نفس می‌شود. در موارد شدید، قوز کردن باعث محدود شدن فضای قفسه سینه و کاهش ظرفیت ریه‌ها شود و مشکلات تنفسی ایجاد کند. بی‌توجهی به قوز کردن مشکلات جدی‌تری مانند آرتروز مهره‌ها، لغزش مهره‌ها و دیگر آسیب‌های ستون فقرات را ایجاد می‌کند که درمان آنها پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر است.

مزایای مراجعه به فیزیوتراپیست متخصص برای درمان قوز

برای درمان قوز نیازمند شناخت دقیق علت‌ها و شرایط هر فرد است تا بتوان برنامه‌ای متناسب و موثر ارائه داد. مراجعه به یک فیزیوتراپیست متخصص، کسی است که تجربه درمان مشکلات ستون فقرات و کیفوز را دارد. دکتر سمانه قهرمان پوری تا به امروز بیماران زیادی را که مبتلا به این بیماری بوده‌اند تا درمان کرده است. برخی از مزایای مراجعه به فیزیوتراپیست متخصص برای درمان قوز عبارتند از:

• فیزیوتراپیست متخصص با دانش و تجربه کافی، می‌تواند علت اصلی قوز کردن شما را تشخیص دهد و با ارزیابی کامل وضعیت ستون فقرات، عضلات و دامنه حرکتی، بهترین برنامه درمانی را طراحی کند.
• هر فردی شرایط بدنی و شدت قوز متفاوتی دارد؛ متخصص فیزیوتراپی با توجه به این تفاوت‌ها، تمرینات و تکنیک‌های اختصاصی و مناسب با وضعیت شما را ارائه می‌دهد تا بهترین نتیجه حاصل شود.
• فیزیوتراپیست‌های متخصص با به‌روزترین روش‌ها و تجهیزات درمانی آشنا هستند و از آنها استفاده می کنند. مانند تمرینات اصلاحی، ماساژ درمانی، الکتروتراپی و آموزش پوسچر صحیح که روند بهبودی را تسریع می‌کند.
• با راهنمایی‌های تخصصی، تمرینات به درستی انجام می‌شوند که باعث کاهش سریع‌تر درد، بهبود انعطاف‌پذیری و عملکرد بهتر ستون فقرات می‌شود.
• متخصص فیزیوتراپی به شما روش‌های مراقبت طولانی‌مدت و تمرینات روزمره را آموزش می‌دهد تا پس از درمان، از بازگشت قوز جلوگیری شود.
• فیزیوتراپیست متخصص علاوه بر درمان، به عنوان یک همراه و مربی، شما را در مسیر بهبودی حمایت می‌کند و با ارائه مشاوره‌های کاربردی، انگیزه شما را برای ادامه روند درمان بالا می‌برد.

کلام پایانی

قوز کردن مشکلی شایع اما قابل درمان است که با تشخیص به‌موقع و روش‌های صحیح، مانند فیزیوتراپی تخصصی، می‌توان به‌طور موثر آن را اصلاح کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. فیزیوتراپی با تمرکز بر تقویت عضلات، اصلاح وضعیت بدن و کاهش درد، راهکاری بی‌خطر و بلندمدت برای درمان قوز است. اگر به دنبال درمانی اصولی و تخصصی برای قوز کردن هستید، دکتر سمانه قهرمان‌پوری با تجربه و دانش تخصصی در حوزه فیزیوتراپی ستون فقرات، آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به شما است. با همراهی ایشان می‌توانید در مدت زمانی کوتاه ستون فقرات خود را اصلاح کنید. همین امروز برای مشاوره و شروع درمان اقدام کنید و قدمی موثر در مسیر سلامت ستون فقرات خود بردارید.

سوالات متداول