سرطان پستان (که به اشتباه اصطلاحاً به آن سرطان سینه نیز می‌گویند) زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های پستان به شکل غیرقابل کنترلی رشد کرده و تقسیم شوند، سپس توده سلولی به نام تومور را ایجاد کنند. علائم سرطان پستان می‌تواند شامل احساس وجود غده در سینه، تغییر در اندازه سینه و مشاهده تغییراتی در پوست سینه‌ها شود. ماموگرافی می‌تواند به تشخیص زودهنگام کمک کند. چه شما یا یکی از عزیزانتان نگران ابتلا به سرطان پستان باشید، به تازگی سرطان شما تشخیص داده شده باشد، تحت درمان باشید یا در حال سپری کردن دوران نقاهت پس از درمان سرطان هستید، این مقاله به شما در یافتن پاسخ سوال‌هایتان کمک می‌کند.

سرطان پستان چیست؟

پستان که در کلام اشتباها به آن سینه نیز گفته می‌شود، بخشی از آناتومی زنان و مردان است که در تحریک جنسی نقش دارد. پستان از بافت‌های چربی، همبند و غده‌ای تشکیل شده است و شامل لوبول‌ها، مجاری شیری، گره‌های لنفی، رگ‌های خونی و رباط‌ها می‌باشد.

سرطان پستان از بافت پستان منشأ می‌گیرد و زمانی روی می‌دهد که سلول‌های جهش یافته (تغییر کرده)، بدون کنترل رشد کرده و توده‌ای از بافت (تومور) را ایجاد کنند. همانند دیگر سرطان‌ها، سرطان پستان می‌تواند تهاجمی بوده و به بافت‌های اطراف سینه سرایت کند. می‌تواند به دیگر بخش‌های بدن رفته و تومورهای جدیدی را نیز ایجاد کند. زمانی که این اتفاق بیفتد، به آن متاستاز گویند. اگرچه سرطان سینه اکثراً در بانوان وجود دارد، اما می‌تواند در آقایان نیز ایجاد گردد. سرطان سینه آقایان، سرطانی نادر است که در بافت سینه مردان ایجاد می‌گردد. سرطان سینه اغلب با سلول‌های مجاری تولید کننده شیر (سرطان تهاجمی مجرای سینه) آغاز می‌گردد. سرطان سینه ممکن است در بافت غددی به نام لوبول‌ها (سرطان تهاجمی لوبولار) یا در سلول‌ها و بافت‌های دیگر سینه نیز شروع شود.

به مرور زمان، سلول‌های سرطان ممکن است به دیگر اندام‌ها از جمله ریه، کبد، مغز و استخوان سرایت کند. زمانی که سرطان به این بخش‌ها برسد، علائم مربوط به سرطان جدید مانند درد استخوان یا سردرد نیز ممکن است مشاهده شود.

علائم سرطان پستان

سرطان پستان اغلب به صورت توده بی دردی در سینه ایجاد می‌شود. بانوان باید هر توده غیرطبیعی در سینه را پیدا کنند، حتی اگر دردی حس نکنند، باید کمتر از ۱ تا ۲ ماه با پزشک ملاقات داشته باشند. در صورت مشاهده اولین علائم احتمالی، مراجعه برای رسیدگی پزشکی، موفقیت آمیز بودن درمان را ممکن می‌کند.

در مجموع، علائم سرطان پستان عبارتند از:

• برجستگی یا ضخیم شدن ناحیه‌ای در سینه
• تغییر در اندازه، شکل یا ظاهر سینه
• فرو رفتگی، قرمزی، حفره یا دیگر تغییرات پوست
• تغییر در ظاهر نوک سینه یا پوست اطراف آن (آرئول/هاله نوک سینه)
• ترشحات غیر طبیعی سینه

دلایل زیادی برای ایجاد برجستگی در سینه‌ها وجود داد، اما اکثر آنها سرطانی نیستند. تا ۹۰% توده‌های سینه سرطانی نمی‌باشند. ناهنجاری‌های غیرسرطانی سینه شامل توده‌های خوش خیم مانند فیبرو آدنوم و کیست‌‌ها و همچنین عفونت می‌شوند.

سرطان سینه می‌تواند به روش‌های بسیار مختلفی ایجاد گردد، به همین دلیل معاینه پزشکی کامل مهم می‌باشد. بانوانی که ناهنجاری‌های پایدار (به طور کلی بیش از یک ماه) دارند، باید آزمایش‌هایی از جمله تصویربرداری از سینه و در برخی موارد نمونه‌برداری از بافت (بیوپسی) انجام دهند تا مشخص شود که آیا توده بدخیم (سرطانی) یا خوش‌خیم است.

سرطان‌های پیشرفته می‌توانند از طریق پوست فرسایش یافته باعث ایجاد زخم‌های باز (ulceration) شوند، اما لزوماً دردناک نیستند. بانوانی که زخم‌های سینه دارند و ترمیم نمی‌شوند، باید بیوپسی انجام دهند.

دلایل ابتلا به سرطان پستان چیست؟

درست همانند دیگر سرطان‌ها، سرطان پستان به علت جهش DNA است که به سلول‌ها دستور رشد کنترل نشده را می‌دهند. در این مورد، هدف سلول‌های بافت سینه است و هیچ عاملی وجود ندارد که باعث ایجاد این جهش در DNA گردد. این سلول‌ها سریعتر از سلول‌های سالم تقسیم می‌شوند و منجر به جمع شدن و ایجاد غده یا توده می‌شوند. سلول‌ها ممکن است در کل سینه، غدد لنفاوی یا دیگر بخش‌های بدن منتشر شوند (متاستاز).

چه کسانی در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار دارند؟

عواملی مانند داشتن سابقه خانوادگی سرطان پستان، هورمون درمانی بعد از یائسگی، چاقی مفرط و نوشیدن الکل احتمال ابتلا به سرطان پستان را بیشتر می‌کند. اما داشتن یک یا چندین ریسک فاکتور سرطان سینه لزوماً به معنی ابتلا به سرطان نیست. بسیاری از بانوان که به سرطان پستان پستان مبتلا شده‌اند، هیچ عامل خطرناک شناخته شده‌ای به جز مونث بودن، نداشتند.

عواملی که احتمال ابتلا به سرطان پستان را بالا می‌برند:

• مونث بودن. خانم‌ها بیشتر از آقایان به سرطان سینه مبتلا می‌شوند.
• بالا رفتن سن. احتمال سرطان سینه با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد.
• پیشینه شخصی در ابتلا به بیماری‌های سینه. اگر بیوپسی سینه انجام داده‌اید و در آن کارسینوم لوبولار درجا (LCIS) یا هیپرپلازی آتیپیک پستان داشته‌اید، احتمال ابتلا به سرطان پستان در شما افزایش می‌یابد.
• پیشینه شخصی ابتلا به سرطان پستان. اگر در یک پستان سرطان داشته‌اید، احتمال ایجاد سرطان در سینه دیگر وجود دارد.
• پیشینه خانوادگی سرطان سینه. اگر مادر، خواهر یا دختر شما مبتلا به سرطان سینه شد، مخصوصاً در سنین جوانی، احتمال سرطان پستان در شما نیز افزایش می‌یابد. با این حال، اکثر بیماران مبتلا به سرطان پستان سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند.
• به ارث بردن ژنی که احتمال سرطان را افزایش می‌دهد. جهش‌ ژن‌های خاصی که احتمال سرطان سینه را افزایش می‌دهند، می‌توانند از والدین به کودکان منتقل شوند. شناخته شده‌ترین جهش‌ها ژنی به عنوان BRCA1 و BRCA2 شناخته می‌شوند. این ژن‌ها به شدت می‌توانند احتمال بروز سرطان سینه و دیگر سرطان‌ها را افزایش دهند، اما ابتلا به سرطان را اجتناب ناپذیر نمی‌کنند.
• قرار گرفتن در معرض اشعه. اگر در کودکی یا اوایل جوانی پرتو درمانی داشته‌اید، احتمال ابتلا به سرطان در شما افزایش می‌یابد.
• چاقی مفرط. بیش از حد چاق بودن احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
• شروع عادات ماهیانه در سنین پایین. شروع عادت ماهیانه قبل از ۱۲ سالگی احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
• شروع یائسگی در سنین بالا. اگر در سنین بالایی یائسه شده‌اید، احتمال ابتلا به سرطان سینه در شما بیشتر است.
• فرزند دار شدن برای اولین بار در سنین بالا. بانوانی که بعد از ۳۰ سالگی اولین فرزند خود را به دنیا می‌آورند احتمال ابتلا به سرطان در آنها بیشتر می‌شود.
• هرگز باردار نشدن. بانوانی که هرگز باردار نمی‌شوند نسبت به آنهایی که یک بار یا بیشتر باردار می‌شوند، احتمال بیشتری دارد که به سرطان سینه مبتلا شوند.
• هورمون درمانی پس از یائسگی. بانوانی که داروهای هورمونی مصرف می‌کنند که از ترکیب استروژن و پروژسترون برای درمان علائم یائسگی می‌باشد، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پستان هستند. احتمال سرطان پستان زمانی کمتر می‌گردد که بانوان مصرف این داروها را متوقف کنند.
• نوشیدن الکل. نوشیدن الکل احتمال سرطان سینه را افزایش می‌دهد.

علت ابتلای برخی از بیماران که هیچ عوامل خطرناکی ندارد، مشخص نیست، با این حال، برخی نیز با داشتن فاکتورهای خطرناک هرگز مبتلا نمی‌شوند. این احتمال وجود دارد که سرطان سینه به علت تعامل ساختار ژنتیک و محیط باشد.

انواع سرطان پستان

چندین نوع سرطان پستان وجود دارند:

• سرطان تهاجمی مجاری شیری. از مجاری شیری سینه شروع می‌شود، این سرطان به دیواره مجرا نفوذ کرده و در بافت‌های اطراف آن منتشر می‌شود. این مورد مرسوم‌ترین نوع سرطان پستان است.
• سرطان مجرای درجا. مرحله صفر سرطان پستان نام دارد، برخی سرطان درجای مجرا را پیش سرطان در نظر می‌گیرند، زیرا سلول‌ها فراتر از مجاری شیری منتشر نشده‌اند. این بیماری بسیار قابل درمان است. با این حال، مراقبت به موقع برای پیشگیری از تهاجمی شدن سرطان و گسترش آن به دیگر بافت‌ها نیاز است.
• سرطان لوبولار تهاجمی. این سرطان در لوبو‌های سینه (جایی که شیر تشکیل می‌شود) ایجاد می‌گردد و در بافت اطراف سینه نیز پخش می‌گردد.
• سرطان پستان درجا. این مورد یک بیماری پیش سرطانی است که سلول‌های غیرطبیعی در لوبول‌های سینه به وجود می‌آید. این بیماری سرطان واقعی نیست، اما این علامت می‌تواند نشان‌ دهنده احتمال سرطان سینه در آینده باشد. بنابراین بانوان مبتلا به سرطان لوبولار درجا باید معاینه منظم بالینی سینه و ماموگرافی انجام دهند.
• سرطان پستان منفی سه گانه (TNBC). سرطان پستان منفی سه گانه یکی از سخت‌ترن سرطان‌های سینه برای درمان است. این بیماری منفی سه گانه نامیده می‌شود، زیر  سه علامت مربوط به انواع دیگر سرطان سینه را ندارد. این امر پیش آگهی و درمان را سخت می‌کند.
• سرطان التهابی سینه. نادر و تهاجمی است. این نوع سرطان عفونی در نظر گرفته می‌شود. مبتلایان به سرطان سینه التهابی معمولاً متوجه قرمزی، التهاب، حفره و فرو رفتگی روی پوست سینه می‌شوند. این بیماری توسط سلول‌های سرطانی انسدادی در عروق لنفاوی پوست ایجاد می‌شود.
• بیماری پاژه سینه. این سرطان روی پوست نوک سینه و هاله اطراف آن (پوست اطراف نوک سینه) تاثیر می‌گذارد.

مراحل پیشرفت سرطان پستان

مرحله بندی به توصیف اینکه سرطان چقدر در بدن پیشروی کرده کمک می‌کند. این موضوع با چندین عامل، مانند اندازه و موقعیت تومور و اینکه آیا سرطان به دیگر بخش‌های بدن سرایت کرده است یا خیر، مشخص می‌شود. مراحل اصلی سرطان سینه عبارتند از:

• مرحله صفر. بیماری تهاجمی نیست. یعنی از مجاری سینه به بیرون منتشر نشده است.
• مرحله ۱. سرطان در بافت‌های نزدیک‌تر پخش می‌شود.
• مرحله ۲. تومور یا کوچکتر از ۲ سانتی‌متر است و به گره‌های لنفاوی زیر درم منتشر شده یا بزرگتر از ۵ سانتی‌متر است، اما به گره‌های لنفاوی زیر درم منتشر نشده است. در این مرحله تومور می‌تواند حدود ۲ تا ۵ سانتی‌متر باشد و ممکن است روی گره‌های لنفاوی اطراف تاثیر بگذارد یا نگذارد.
• مرحله ۳. در این مرحله، سرطان فراتر از منشا خود منتشر شده است. ممکن است به بافت‌ها و گره‌های لنفاوی اطراف حمله کند، اما به اندام‌های دورتر سرایت نکرده است. مرحله ۳ معمولاً به عنوان پیشروی موضعی سرطان سینه در نظر گرفته می‌شود.
• مرحله ۴. سرطان به نواحی دورتر از سینه، مانند استخوان‌ها، کبد، ریه‌ها یا مغز سرایت کرده است. سرطان سینه در مرحله ۴ متاستاز سرطان پستان نیز نامیده می‌شود.

چه موقع به دکتر مراجعه کنم؟

سرطان پستان موضوع بسیار مهمی است. اگر هر علائمی که موجب نگرانی شما شده است دارید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. اگر حس می‌کنید که احتمال ابتلای شما به سرطان پستان بالاست، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. زیرا هر چه زودتر بیماری تشخیص داده شود، درمان آن راحت‌تر است.

سرطان پستان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک معاینه سینه را انجام داده و در مورد پیشینه خانوادگی، پیشینه پزشکی بیمار و هر علائم موجودی می‌پرسد. پزشک آزمایشاتی را برای بررسی اختلالات سینه توصیه می‌کند. این آزمایشات ممکن است به صورت زیر باشند:

• ماموگرافی. این عکسبرداری اشعه ایکس می‌تواند تغییرات یا رشد غیرعادی در سینه را تشخیص دهد. ماموگرافی معمولاً برای پیشگیری از سرطان سینه انجام می‌شود.
• اولتراسونوگرافی. در این آزمایش از امواج صوتی برای عکسبرداری از بافت داخل سینه استفاده می‌شود. این روش بهترین راه برای کمک به تشخیص غده‌ها و موارد غیر طبیعی سینه است.
• برش نگاری گسیل پوزیترون (PET). در تصویربرداری PET از رنگ‌های خاصی برای مشخص کردن نواحی مشکوک استفاده می‌شود. در طی این آزمایش، متخصص رنگ خاصی را به درون وریدها تزریق کرده و با استفاده از اسکنر عکسبرداری را انجام می‌دهد.
• عکسبرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): در این آزمایش از امواج مغناطیسی و رادیویی برای تولید تصاویر دقیق و واضح از ساختارهای داخل سینه استفاده می‌کنند. اگر پزشک هر چیز مشکوکی در تصاویر ببینند، ممکن است از بافت سینه بیوپسی انجام دهند. پزشک نمونه را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه آسیب شناسی ارسال می‌کند.

روش‌های درمان سرطان سینه

چندین گزینه درمانی برای سرطان پستان از جمله جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی، هورمون درمانی، ایمنی درمانی و دارو درمانی هدفمند وجود دارد. این که کدام روش برای شما مناسب است، بستگی به عوامل زیادی، از جمله موقعیت و اندازه تومور، نتایج آزمایشات و اینکه آیا سرطان به دیگر بخش‌های بدن منتقل شده است یا خیر بستگی دارد. پزشک برنامه درمانی مناسب با نیازهای خاص شما را طراحی می‌کند. همچنین می‌توان ترکیبی از این روش‌ها را با هم انجام داد.

جراحی‌های سرطان پستان

جراحی سرطان پستان شامل برداشتن بخش سرطانی سینه و ناحیه‌ای که بافت غیر طبیعی اطراف تومور دارد می‌شود. بسته به شرایط بیمار، انواع مختلف جراحی وجود دارد:

لامپکتومی

این روش ماستکتومی ناقص نیز نام دارد. لامپکتومی تومور و حاشیه کمی از بافت سالم اطراف آن را بر می‌دارد. معمولاً، برخی از گره‌های لنفی (در سینه یا زیر بغل) برای بررسی برداشته می‌شوند. بیمارانی که لامپکتومی انجام می‌دهند، اغلب در هفته‌های بعد درمان، پرتو درمانی دارند.

ماستکتومی

برداشتن کامل سینه گزینه دیگر است. در برخی موارد، پزشکان می‌توانند برای نگه داشتن نوک سینه و آرئول، ماستکتومی حفظ نوک سینه را انجام دهند. بسیاری از بانوان بعد از ماستکتومی تصمیم می‌گیرند که بلافاصله یا با تاخیر، بازساز سینه را انجام دهند.

بیوپسی غده لنفاوی نگهبان

از آنجایی که تشخیص زودهنگام سرطان سینه منجر به منفی شدن تست سرطان غدد لنفاوی در بیشتر موارد شده است، بیوپسی غده نگهبان به منظور جلوگیری از برداشتن غیرضروری تعداد زیادی از غدد لنفاوی که درگیر سرطان نیستند، انجام می‌شود. برای تشخیص غده لنفی نگهبان، پزشک رنگی را تزریق می‌کند تا به اولین غده که سرطان به آن سرایت می‌کند، می‌رود. اگر غده لنفی سرطانی نبود، نیازی به برداشتن آن نیست. اگر این غده لنفی سرطانی بود، ممکن است نیاز به برداشتن غدد لنفاوی دیگری نیز باشد. اغلب، بیش از یک غده نگهبان شناسایی می‌شود، اما هر چه غدد لنفاوی کمتری برداشته شود، احتمال ایجاد ورم در بازو (ورم لنفاوی) کمتر می‌گردد. بیوپسی غدد لنفی نگهبان را می‌توان با لامپکتومی یا ماستکتومی انجام داد.

کالبدشکافی غدد لنفاوی زیر بغل

اگر چندین غدد لنفی درگیر سرطان باشند، احتمالاً برای برداشتن غدد لنفاوی زیر بغل، برش یا کالبدشکافی غدد لنفاوی زیر بغل انجام شود. این یعنی بسیاری از غدد لنفاوی زیر بغل برداشته می‌شوند.

ماستکتومی رادیکال اصلاح شده

در طی این درمان، تمام سینه همراه با نوک سینه برداشته می‌شود. غدد لنفی زیر بغل نزدیک سینه نیز برداشته می‌شوند، اما عضلات قفسه سینه دست نخورده باقی می‌ماند. در صورت درخواست، بازسازی سینه اغلب می‌تواند انجام شود.

ماستکتومی رادیکال

امروزه این درمان به ندرت انجام می‌شود، مگر اینکه سرطان پستان به عضلات دیواره قفسه سینه سرایت کند. در طی ماستکتومی رادیکال، جراح تمامی سینه، نوک سینه، غدد لنفاوی زیر بغل و عضلات دیواره قفسه سینه را برمی‌دارد. بیمارانی که تحت این درمان قرار می‌گیرند، ممکن است بازسازی سینه را نیز درخواست بدهند.

شیمی درمانی سرطان پستان

پزشک به منظور تلاش برای کوچکتر کردن تومور، ممکن است شیمی درمانی سرطان پستان را قبل از لامپکتومی توصیه کند. گاهی این درمان بعد از جراحی انجام می‌شود تا بقایای سلول‌های سرطانی را از بین برده و احتمال عود مجدد بیماری را کاهش دهد. اگر سرطان فراتر از سینه و به بخش‌های دیگر بدن سرایت کند، پزشک ممکن است به عنوان نخستین درمان شیمی درمانی را توصیه کند.

پرتو درمانی سرطان پستان

پرتو درمانی سرطان پستان معمولاً بعد از لامپکتومی یا ماستکتومی انجام می‌شود تا سلول‌های سرطانی باقی مانده را از بین ببرد. این درمان برای رفع تومورهای متاستازی که باعث ایجاد درد یا دیگر مشکلات می‌شوند نیز به کار می‌روند.

هورمون درمانی سرطان پستان

برخی از سرطان‌های پستان از هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون برای پیشروی استفاده می‌کنند. در این موراد، هورمون درمانی می‌تواند سطح استروژن کاهش دهد یا از اتصال آن به سلول‌های سرطان سینه پیشگیری کند. اغلب، پزشک بعد از جراحی از هورمون درمانی به منظور کاهش احتمال عود سرطان سینه استفاده می‌کند. با این حال، می‌توان از این درمان قبل از جراحی و به منظور کوچک کردن تومور یا درمان سرطانی که به بخش‌های دیگر بدن سرایت کرده نیز استفاده کرد.

ایمونوتراپی سرطان پستان

ایمونو تراپی از نیروی سیستم ایمنی خود بدن برای حمله به سلول‌های سرطانی پستان استفاده می‌کند. این درمان از سلول‌های سفید خون، اندام‌ها و بافت‌های سیستم لنفاوی تشکیل شده است و به صورت داخل وریدی (از طریق ورید بازو یا دست) انجام می‌شود. پزشک ممکن است از ایمنی درمانی همراه با شیمی درمانی برای درمان سرطان پستان استفاده کند.

درمان دارویی هدفمند برای سرطان پستان

برخی داروها می‌توانند ویژگی‌های خاص سلولی را هدف بگیرند که باعث ایجاد سرطان می‌شوند. در صورت انتشار سرطان پستان به دیگر نواحی بدن، پزشک ممکن است دارو درمانی هدفمند را توصیه کنند. برخی از مرسوم‌ترین داروهای مورد استفاده در درمان سرطان پستان عبارتند از آنتی بادی‌های مونوکلونال (مانند تراستوزوماب، پرتوزوماب و مارگنزا (margetuximab))، ترکیبات آنتی بادی-دارو (مانند آدو-تراستوزوماب امتانسین و فم-تراستوزوماب دروکستکان) و مهارکننده‌های کیناز (مانند لاپاتینیب، نراتینیب و توکاتینیب).

عوارض درمان سرطان پستان

با توانبخشی درست، عوارض جانبی درمان جزئی خواهند بود. اما عوارض جانبی کامل سرطان سینه علائم یا بیماری‌هایی هستند که به علت درمان‌های استفاده شده یا در نتیجه خود بیماری ایجاد شده‌اند.

• عوارض جانبی بلند مدت. در طی درمان شروع شده و بعد از توقف درمان ادامه دارد.
• عوارض جانبی تاخیری. علائمی که ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها بعد از پایان درمان به وجود بیایند.

عوارض جانبی طولانی مدت و تاخیری عبارتند از:

• خستگی مفرط
• سر درد
• بی‌حسی و درد (آسیب عصب محیطی)
• مشکلات دندانی
• لنف ادم
• علائم عضلانی استخوانی
• تحلیل و پوکی استخوان
• مشکلات قلبی
• سرطان‌های جدید
• آب مروارید
• لخته شدن خون
• عدم داشتن دوره‌های قاعدگی
• علائم یائسگی
• مشکلات جنسی
• ناباروری
• مشکلاتی در مورد از دست دادن حافظه و عملکرد شناختی (شیمی مغز)

عوارض جانبی دیر هنگام درمان سرطان پستان عبارتند از:

اثرات دیرهنگام درمان سرطان پستان باید در یک محیط مراقبتی اولیه درمان شوند. مسائلی مانند سلامت استخوان و علائم یائسگی مورد بحث قرار می‌گیرند. یکی از مرسوم‌ترین عوارض جانبی که می‌تواند روی دهد، سندروم آگزیلاری وب یا طناب زیر بغلی است که دو هفته تا دو ماه بعد از جراحی روی می‌دهد. عوارض جانبی دیرهنگام دیگر که ممکن است روی دهند عبارتند از:

• بی‌حرکت شدن/یخ زدن شانه‌ها
• آسیب عصبی شیمی درمانی
• علائم فیبروز که به علت پرتو درمانی ایجاد می‌شوند.

توانبخشی سرطان پستان

منظور از توانبخشی سرطان (cancer rehabilitation) در واقع کنترل و درمان کلیه علائم و عوارض جانبی می‌باشد که یا ناشی از خود سرطان بوده و یا به دلیل درمان‌های آن (جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی) رخ داده است.

به طور کلی هنگامی که برای درمان سرطان سینه، روش‌هایی از جمله شیمی درمانی، رادیوتراپی، عمل برداشتن پستان انجام می‌شود؛ عوارض گوناگونی از جمله؛ شانه یخ زده، سندروم طناب زیر بغلی، لنف ادم، نوروپاتی و سندروم فیبروز و همچنین عوارضی از جمله خستگی، ضعف و حالت تهوع رخ می‌دهد.

بنابراین دانستن زمان لازم، شرایط و نوع عمل همه در تعیین برنامه لازم برای توانبخشی درست و اصولی تاثیر گذارند. متخصص توانبخشی با علم بر تمامی این اصول برنامه‌ای کامل و دقیق برای بیمار تعیین می‌کند. این برنامه ممکن است شامل روش‌های مختلفی از جمله استفاده از شاک ویو، لیزر پرتوان، تکار و بیوفیدبک یا برنامه ورزشی باشد. انجام این برنامه به پیشگیری و بهبود عوارض درمان سرطان سینه کمک می‌کند.

روش‌های توانبخشی عبارتند از:

فیزیوتراپی و ورزش

برنامه درمانی متخصص فیزیوتراپی باید شامل موارد زیر باشد:

• ورزش‌های حرکتی به منظور بهبود انبساط بافت و تسهیل الگوی حرکت طبیعی
• رهاسازی میوفاشیال برای بهبود تحرک و قابلیت انبساط بافت

چندین نوع درمان دستی نیز ممکن است مفید باشد:

• روش‌های تثبیت کننده مفصل
• روش‌های آزادسازی بافت نرم
• روش‌های نورودینامیک

گروه‌های عضلانی که باید هدف قرار گیرند عبارتند از  چرخاننده کاف، سراتوس قدامی، ذوزنقه، رومبوئید، دوسر بازو و عضلات سینه. می‌توان ورزش‌ها را با بندهای کشسان شروع کرد و دو روز در هفته برای ۲ سری ۱۰ تا ۱۵ انجام داد.

لیزر پرتوان

لیزر درمانی با شدت بالا (HILT) درمانی غیرتهاجمی و بدون دارو برای تسکین دردی است که امروزه از پیشرفته‌ترین فناوری موجود استفاده می‌کند. این ابزار انرژی نور را به سلول‌های بدن منتقل کرده و به صورت تهاجمی درد و التهاب را در منبع آن درمان می‌کند.

شاک ویو

شاک ویو درمانی، درمانی غیرتهاجمی است که فرایند ترمیمی طبیعی بدن را تحریک می‌کند. می‌تواند درد را تسکین داده و ترمیم تاندون‌ها، رباط‌ها و دیگر بافت‌های نرم را تقویت کند. این درمان به وسیله آزادسازی فاکتورهای رشد در بافت آسیب دیده انجام می‌شود.

تکارتراپی

تکار تراپی نوعی گرما درمانی درون‌زا است (به وسیله تولید گرما در درون بدن آن را درمان می‌کند) و بر اساس امواج رادیویی می‌باشد. این درمان به عنوان “انتقال الکتریکی خازنی و مقاومتی” نیز شناخته می شود.

گرما گردش خون را افزایش می‌دهد که در ناحیه مورد نظر باعث تأمین خون اکسیژن دار می‌گردد. بزرگ شدن عروق توسط تقویت سیستم لنفاوی به خاطر روش‌های درمانی سرطان پستان، ورم، درد و التهاب را کاهش می‌دهد.

بیوفیدبک

بیوفیدبک فرآیند کسب آگاهی بیشتر از بسیاری از عملکردهای فیزیولوژیکی بدن خود با استفاده از ابزارهای الکترونیکی یا دیگر موارد است. انجام این روش‌ها می‌تواند با کند کردن تنفس، کمک به آرامش، و ایجاد حس کنترل بر علائم به شما کمک کند و در کنترل عوارض جانبی مرتبط با شیمی درمانی مانند تهوع یا استفراغ نیز مفید است.

پیشگیری از سرطان پستان

ایجاد تغییر در زندگی روزانه ممکن است به کاهش احتمال ابتلا به سرطان پستان کمک کند:

از پزشک در مورد غربالگری سرطان پستان سوال کنید. در مورد زمان شروع تست‌ها و معاینات غربالگری سرطان پستان، مثلاً معاینه بالینی سینه و ماموگرافی، با پزشک صحبت کنید. در مورد مزایا و خطرات غربالگری با پزشک مشورت کنید. با هم می‌توانید در مورد اینکه کدام روش‌های غربالگری سرطان پستان برای شما مناسب است تصمیم بگیرید.

برای آگاهی از وضعیت سینه‌ها، با آنها از طریق معاینه توسط خودتان آشنا شوید. بانوان ممکن است گاهی با انتخاب بررسی سینه‌های خود، با آنها آشنایی بیشتری کسب کنند. اگر تغییر، توده جدید یا دیگر نشانه‌های غیر طبیعی در سینه مشاهده کردید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. شناخت آناتومی سینه نمی‌تواند از بروز سرطان پستان پیشگیری کند، اما ممکن است به درک بهتر تغییرات طبیعی که در سینه به وجود می‌آیند و تشخیص نشانه‌ها و علائم غیر طبیعی کمک کند.

در حد تعادل الکل بنوشید، یا اصلاً ننوشید. اگر می‌خواهید نوشیدنی الکلی مصرف کنید، بیش از یک وعده در روز ننوشید.

اکثر روز‌های هفته ورزش کنید. در اکثر روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید. اگر اخیراً هیچ فعالیتی نداشته‌اید، از پزشک در مورد بی‌خطر بودن آن بپرسید و به آرامی شروع کنید.

هورمون درمانی پس از یائسگی را کاهش دهید. هورمون درمانی ترکیبی ممکن است احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد. در مورد فواید و خطرات هورمون درمانی با پزشک مشورت کنید.

برخی از بانوان علائم و نشانه‌های آزاردهنده‌ای را در طول یائسگی دارند. در این بانوان، ممکن است به دلیل کاهش علائم و نشانه‌های یائسگی، احتمال خطر ابتلا به سرطان پستان بیشتر باشد.

کاهش احتمال ابتلا به سرطان پستان

برای کاهش احتمال ابتلا به سرطان پستان، از پایین‌ترین دوزهای ممکن برای هورمون تراپی در دوره کوتاه مدت استفاده کنید.

• وزن سالم داشته باشید. اگر وزن شما مناسب است، سعی کنید آن را حفظ کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، از پزشک در مورد روش‌های سالم برای انجام این کار سوال بپرسید. تعداد کالری که هر روز دریافت می‌کنید را به آرامی کاهش و مقدار ورزش را افزایش دهید.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید. بانوانی که رژیم غذایی مدیترانه‌ای دارند که با روغن زیتون خالص همراه شده و آجیل مخلوط نیز دارد، ممکن است به کاهش احتمال ابتلا به سرطان پستان کمک کند. رژیم غذایی مدیترانه‌ای بیشتر روی غذاهای با پایه گیاهی مانند میوه‌ها و سبزیجات، غلات، حبوبات و آجیل‌ها تمرکز دارد. افرادی که رژیم غذایی مدیترانه‌ای را دنبال می‌کنند، روغن‌های سالم مانند روغن زیتون را به کره و ماهی را به گوشت قرمز ترجیح می‌دهند.

کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان در بانوان به شدت مستعد:

اگر پزشک پیشینه خانوادگی شما را ارزیابی کرده و تشخیص داده باشد که ممکن است مستعد ابتلا سرطان پستان باشید، می‌توانید گزینه‌هایی را برای کاهش این احتمال مطرح کنید، مثلاً:

• داروهای پیشگیری (پیشگیری شیمیایی). داروهای مسدود کننده استروژن، مانند تعدیل‌کننده‌های انتخابی گیرنده استروژن و مهارکننده‌های آروماتاز، که احتمال ابتلا به سرطان پستان را در بانوان با احتمال بالای ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهند. این داروها احتمال بروز عوارض جانبی را دارند، بنابراین پزشک این داروها را برای بانوانی که احتمال ابتلا به سرطان پستان در آنها بالا است، توصیه می‌کند. در مورد فواید و خطرات این داروها با پزشک مشورت کنید.
• جراحی پیشگیرانه. بانوانی که احتمال ابتلا به سرطان در آنها بالا است، ممکن است تصمیم بگیرند که جراحی برداشتن سینه‌های سالم را انجام دهند (ماستکتومی پیشگیرانه). ممکن است تصمیم بگیرند که تخمدان‌های سالم آنها نیز برداشته شود (برداشتن تخمدان پیشگیرانه) تا احتمال ابتلا به سرطان پستان و تخمدان را کاهش دهند.

سوالات پرتکرار

آیا سرطان پستان کشنده است؟

افرادی که در مراحل اولیه سرطان پستان هستند اغلب با درمان به طور موفقی بیماری را کنترل می‌کنند. در حقیقت، بسیاری از بیماران که تشخیص سرطان پستان داشته‌اند زندگی طولانی و کاملی داشته‌اند. با این حال، درمان سرطان پستان در مراحل آخر سخت‌تر است و می‌تواند کشنده باشد.

سرطان پستان چقدر سریع می‌تواند منتشر شود؟

به طور متوسط، سرطان پستان در هر ۱۸۰ روز یا حدود هر شش ماه رشد دو برابری دارد.

بعد از سرطان پستان چه مدت زنده می‌مانید؟

حدود ۹۵ نفر از ۱۰۰ خانم (حدود ۹۵%) یک سال بعد از تشخیص سرطان، زنده می‌مانند. تقریبا ۸۵ نفر از ۱۰۰ خانم (حدود ۸۵%) در پنج سال بعد از تشخیص زنده می‌مانند. حدود ۷۵ نفر از ۱۰۰ خانم ( حدود ۷۵%) بعد از تشخیص بیماری حدود ۱۰ سال یا بیشتر زنده می‌مانند.

چرا سرطان پستان چپ مرسوم‌تر است؟

دلیل احتمالی این آمار به خاطر بزرگتر بودن سایز سینه چپ، خود غربالگری مکررتر سینه چپ و ترجیح تغذیه با شیر مادر در سینه راست است.

آیا استفاده از سوتین باعث ایجاد سرطان پستان می‌شود؟

هیچ تحقیق معتبری وجود ندارد که نشان دهنده ارتباطی بین پوشیدن یا نپوشیدن سینه بند و ایجاد سرطان پستان باشد.

آیا بانوان جوانتر به سرطان پستان مبتلا می‌شوند؟

سرطان پستان در بین خانم‌های ۱۵ تا ۳۹ ساله رایج‌تر است.