دردهای عضلانی، خشکی مفاصل و محدودیت‌های حرکتی، می‌توانند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهند. فیزیوتراپی، یکی از موثرترین و علمی‌ترین روش‌های درمانی غیرتهاجمی، برای بازگرداندن حرکت، کاهش درد و بهبود عملکرد بدن است. این روش با بهره‌گیری از تمرین‌های تخصصی، ماساژ درمانی، تکنیک‌های الکتروتراپی و روش‌های نوین، مسیر بهبودی را هموار می‌سازد. در فیزیوتراپی، بدن نه‌ تنها درمان می‌شود، بلکه آموزش می‌بیند چگونه از آسیب‌دیدگی دوباره پیشگیری کند. این نوع رویکرد، درمانی کامل برای طیف وسیعی از مشکلات اسکلتی عضلانی، بیماری‌های مزمن، آسیب‌های ورزشی و دوران بعد از جراحی فراهم می‌آورد البته در نظر داشته باشید که انجام فیزیوتراپی باید در یک مرکز معتبر و تحت نظر پزشک متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی صورت گیرد تا نتایجی ماندگار برای بیمار به همراه داشته باشد. در ادامه، با مراحل انجام فیزیوتراپی، تکنیک‌های به‌کار رفته و نقش آن در بهبود سلامت جسمی بیشتر آشنا خواهیم شد.

فیزیوتراپی چیست؟

فیزیوتراپی به مجموعه حرکت‌ها و اقدامات درمانی گفته می‌شود که با هدف بهبود حرکت در بیماران و کاهش و از بین رفتن درد در آن‌ها انجام می‌شود. در این فرآیند، فیزیوتراپیست با بررسی دقیق وضعیت جسمی بیمار و در نظر گرفتن سبک زندگی، نوع آسیب یا بیماری، برنامه‌ای کاملا اختصاصی طراحی می‌کند تا عملکرد طبیعی اندام‌ها بازیابی شوند. این درمان فقط به کاهش علائم نمی‌پردازد، بلکه با آموزش حرکات اصلاحی، تمرینات تقویتی و استفاده از تکنیک‌های علمی، به بیمار کمک می‌کند تا فعالانه در روند بهبودی خود نقش داشته باشد. از کودک تا سالمند، از ورزشکار حرفه‌ای تا فردی با یک آسیب ساده روزمره، همگی می‌توانند از مزایای بی‌نظیر این روش علمی بهره‌مند شوند.

فیزیوتراپی برای درمان چه مواردی کاربرد دارد؟

بسته به نوع آسیب یا بیماری، فیزیوتراپیست شما ممکن است از تکنیک‌ها، دستگاه‌ها و برنامه‌های تمرینی متفاوتی استفاده کند. در مرکز طب فیزیکی و توانبخشی دکتر سمانه قهرمان‌پوری، خدمات فیزیوتراپی به ‌صورت هدفمند و کاملا متناسب با نیاز فردی شما ارائه می‌شوند. از بیماران مبتلا به دردهای مزمن گرفته تا کودکانی که با اختلالات رشدی دست ‌و پنجه نرم می‌کنند، همگی می‌توانند از تخصص ایشان بهره‌مند شوند. انواع مختلفی از این روش درمانی وجود دارند که در ادامه کامل بررسی کرده‌ایم: 

فیزیوتراپی مغز و اعصاب

فیزیوتراپی مغز و اعصاب یکی از تخصصی‌ترین شاخه‌های توانبخشی است و بر درمان و بهبود عملکرد حرکتی و عصبی بیمارانی تمرکز دارد که دچار اختلالاتی در سیستم عصبی مرکزی یا محیطی شده‌اند. سکته مغزی، پارکینسون، ام اس، آسیب‌های نخاعی و فلج ناگهانی یا تدریجی بعضی از اندام‌ها، از جمله مشکلاتی هستند که در این شاخه درمان می‌شوند. در کلینیک دکتر سمانه قهرمان‌پوری، این نوع درمان با تمرکز بر تحریک مجدد مسیرهای عصبی، افزایش تعادل و هماهنگی و طراحی تمرینات حرکتی متناسب با شرایط هر بیمار، انجام می‌گیرد. تمرینات خاص دست و پا، استفاده از دستگاه‌های مدرن تحریک عصبی و حتی تمرینات ذهنی حرکتی از جمله روش‌هایی هستند که دکتر قهرمان‌پوری برای بازگرداندن عملکرد حرکتی بیماران به‌کار می‌گیرند.

در مورد فیزیوتراپی مغزی بیشتر بخوانید.

فیزیوتراپی اسکلتی عضلانی (ارتوپدی)

این نوع فیزیوتراپی، ستون فقرات، مفاصل، عضلات، رباط‌ها و تاندون‌های بدن را هدف قرار می‌دهد و یکی از رایج‌ترین خدماتی است که مراجعین از آن بهره‌مند می‌شوند. کمردردهای مزمن، گردن‌درد ناشی از نشستن طولانی، آسیب‌های ورزشی، درد زانو، شانه یخ‌زده، آرتروز و شکستگی‌ها از جمله مشکلاتی هستند که در فیزیوتراپی ارتوپدی مورد درمان قرار می‌گیرند. در فیزیوتراپی اسکلتی‌عضلانی از تکنیک‌هایی مانند: ماساژ درمانی، تمرینات کششی، اصلاح الگوی حرکت و درمان دستی برای کاهش درد، بهبود تحرک و پیشگیری از آسیب‌های مجدد استفاده می‌شود.

فیزیوتراپی کودکان

برخی از کودکان نیاز به فیزیوتراپی دارند تا از همان سنین ابتدایی بتوانند پایه‌های حرکتی سالم و قوی داشته باشند. مشکلاتی مانند: فلج مغزی، تاخیر در راه رفتن، ناهنجاری‌های اسکلتی، ناتوانی در حفظ تعادل، اسکولیوز یا سندرم داون از جمله مواردی هستند که نیازمند درمان تخصصی فیزیوتراپیست کودک هستند. در کلینیک دکتر سمانه قهرمان‌پوری، با بهره‌گیری از تکنیک‌های بازی‌درمانی، تمرینات تقویتی و تجهیزات مخصوص کودکان، روند درمان به‌شکل کاملا فردی و با انگیزه‌ بخشی بالا دنبال می‌شود تا کودک هم بهبود یابد و هم لذت ببرد. در صورت تشخیص پزشک و بررسی علائم کودک، انجام تمرینات فیزیوتراپی می‌تواند از بسیاری از بیماری‌ها در بزرگسالی پیشگیری کند.

فیزیوتراپی سالمندان

با افزایش سن، بدن دچار تغییرات گسترده‌ای می‌شود که می‌تواند بر تحرک، تعادل و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره اثر بگذارد. آرتروز، پوکی استخوان، ضعف عضلانی و اختلال در راه رفتن، از جمله مواردی هستند که با فیزیوتراپی قابل کنترل و حتی درمان هستند. پزشک متخصص طب فیزیکی با شناخت کامل نیازهای سالمندان، درمان‌هایی متناسب با وضعیت جسمی و روحی آن‌ها ارائه می‌دهد. تمرینات سبک، آموزش استفاده صحیح از عصا یا واکر و اصلاح حرکات روزمره برای جلوگیری از زمین‌خوردگی از جمله خدمات فیزیوتراپی سالمندان به شمار می‌روند. هدف نهایی این فیزیوتراپی، حفظ استقلال حرکتی و افزایش کیفیت زندگی در دوران سالمندی است.

فیزیوتراپی پس از شیمی‌ درمانی

بیمارانی که دوره‌های سنگین شیمی ‌درمانی را پشت سر گذاشته‌اند، در اکثر مواقع با خستگی مزمن، ضعف عضلانی، بی‌حسی اندام‌ها و افت کیفیت عمومی بدن مواجه‌ می‌شوند. فیزیوتراپی می‌تواند راه نجات آن‌ها برای بازگشت به زندگی روزمره باشد. در کلینیک دکتر قهرمان‌پوری، برنامه‌های توانبخشی پس از شیمی ‌درمانی به‌صورت کاملا اختصاصی طراحی می‌شوند و شامل تمرینات تقویتی ملایم، ماساژ درمانی و آموزش تکنیک‌های مقابله با خستگی و افزایش انرژی هستند. درمان‌ها با دقت و نظارت انجام می‌گیرند تا ایمنی و آرامش بیمار در تمام مراحل حفظ شود.

فیزیوتراپی لنف ‌ادم

لنف ‌ادم معمولا پس از جراحی‌های سرطان یا عفونت‌های مزمن لنفاوی رخ می‌دهد و با تورم اندام‌ها، سنگینی و درد همراه است. فیزیوتراپی لنف ادم با روش‌هایی مانند تخلیه لنفاوی دستی (MLD)، بانداژ فشاری و تمرینات ملایم عضلانی، به کاهش تورم و جلوگیری از پیشرفت این عارضه کمک می‌کند. آموزش صحیح مراقبت در منزل، یکی از نقاط قوت این بخش درمانی است تا بیمار بتواند در بلند مدت وضعیت بدن خود را مدیریت کند. 

در مورد لنف ادم و بهترین درمان برای آن بیشتر بخوانید.

انواع روش‌های درمانی در فیزیوتراپی 

فیزیوتراپی به عنوان یکی از اصلی‌ترین و رایج‌ترین روش‌های درمانی برای دردهای عضلانی، مفصلی یا مشکلات حرکتی شامل روش‌های زیادی است. فیزیوتراپی فقط چند تمرین ساده یا دستگاه الکتریکی نیست، بلکه دنیای گسترده‌ای از روش‌های درمانی است که هر کدام به شکلی خاص به بهبود کیفیت زندگی شما کمک می‌کنند. مهم‌ترین روش‌های درمانی در فیزیوتراپی شامل موارد زیر هستند:

تکنیک‌های دستی (منوال تراپی)

منوال‌تراپی همان هنر دستان فیزیوتراپیست است. روشی تخصصی که بدون استفاده از دستگاه، فقط با مهارت دست‌ها به بهبود بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. این روش نه ‌تنها دردهای عضلانی و مفصلی را کاهش می‌دهد، بلکه با تحریک عصب‌ها و عضلات، بدن را به بازسازی طبیعی وادار می‌کند. منوال تراپی برای چسبندگی‌های بعد از جراحی، خشکی مفاصل یا اسپاسم عضلات معجزه می‌کند و علاوه بر اثرات فیزیکی، حس اطمینان و آرامش زیادی به بیمار می‌دهد.

کاهش سریع التهاب و تورم با یخ درمانی

یکی از ساده‌ترین و در عین حال موثرترین روش‌های فیزیوتراپی، استفاده از سرما است. وقتی ناحیه‌ای از بدن ملتهب یا متورم شده، یخ‌ درمانی می‌تواند موثر عمل کند. این روش با کاهش گردش خون، التهاب را کم کرده و احساس درد را به‌‌طور محسوسی کاهش می‌دهد. البته در نظر داشته باشید که یخ درمانی باید با دقت بالایی انجام شود. یخ نباید مستقیم با پوست تماس پیدا کند، بلکه بهتر است در حوله پیچیده شود تا از آسیب‌های پوستی جلوگیری شود.

شل کردن عضلات و بهبود خون‌رسانی با گرما درمانی

اگر عضلاتتان گرفته یا دچار خشکی مفاصل شده‌اید، گرما‌درمانی یکی از بهترین گزینه‌ها در روش‌های درمانی فیزیوتراپی خواهد بود. در کلینیک فیزیوتراپی، از کیسه‌های مخصوصی استفاده می‌شود که در دستگاهی به نام هیدروکولاتور گرم می‌شوند. این کیسه‌ها با قرار گرفتن روی ناحیه دردناک، باعث افزایش جریان خون، شل شدن عضلات و کاهش درد می‌شوند. احساس گرمای مطبوعی که در این روش تجربه می‌کنید، هم جسم‌ شما و هم ذهنتان را آرام می‌کند.

الکتروتراپی 

الکتروتراپی یکی از روش‌های پرکاربرد در فیزیوتراپی است که در آن از جریان الکتریکی خفیف و کنترل‌شده برای درمان درد، بهبود عملکرد عضلات و تسریع ترمیم بافت‌ها استفاده می‌شود. این روش با تحریک الکتریکی عصب‌ها و عضلات، پیام‌های درد را در سیستم عصبی مهار کرده و همزمان باعث بهبود جریان خون و آزادسازی اندورفین (مسکن طبیعی بدن) می‌شود. انواع مختلفی از دستگاه‌های الکتروتراپی مانند TENS برای تسکین درد، یا EMS برای تقویت عضلات تحلیل ‌رفته پس از جراحی یا بی‌حرکتی طولانی وجود دارند. حتی در بعضی موارد از الکتروتراپی برای کاهش اسپاسم و درمان بی‌اختیاری ادرار نیز استفاده می‌شود. این روش کاملا ایمن است، ولی در شرایطی مانند وجود باتری قلب (پیس‌میکر)، بارداری یا صرع باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.

در مورد درمان بی اختیاری ادرار با بیوفیدبک لگن نیز بخوانید.

مزایای انجام فیزیوتراپی

فیزیوتراپی تنها یک روش درمانی ساده نیست، بلکه با کارایی بسیار خود، می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را بسیار بهبود ببخشد. این روش با تکیه بر دانش آناتومی و حرکت بدن، رویکردی جامع برای درمان ارائه می‌دهد؛ از پیشگیری و کنترل آسیب‌ها گرفته تا بازیابی توان حرکتی، عملکرد عضلات، تنفس و حتی بهبود سلامت روان همگی از جمله مزایای این روش درمانی هستند. فیزیوتراپی مزایایی فراتر از تسکین درد دارد که آن را به یکی از ارکان اصلی مراقبت‌های نوین پزشکی تبدیل کرده است. مهم‌ترین مزایای فیزیوتراپی عبارت‌اند از:

• افزایش آگاهی حرکتی بدن
• کاهش وابستگی به داروهای مسکن
• ارتقا تعادل عصبی‌عضلانی
• کمک به درمان اختلالات کف لگن
• بازسازی الگوهای حرکتی صحیح پس از سکته مغزی یا آسیب مغزی
• افزایش جریان خون موضعی از طریق ماساژ و تمرین‌های خاص
• تسریع بهبود زخم‌ها و شکستگی‌ها با تحریک بافت‌ها به ترمیم طبیعی و کاهش زمان بی‌حرکتی
• کاهش استرس و اضطراب از طریق تمرینات تنفسی و تکنیک‌های آرام‌سازی عضلات
• بهبود عملکرد مفاصل در بیماران مبتلا به آرتروز یا بیماری‌های التهابی مزمن
• کمک به بازیابی صدا و گفتار در فیزیوتراپی تخصصی گفتاری (برای سکته، پارکینسون و…)
• هماهنگی بهتر بین مغز و اندام‌ها در کودکان با فلج مغزی یا تاخیر رشدی
• افزایش کیفیت خواب به‌ دلیل کاهش درد و ریلکس شدن عضلات قبل از خواب

همچنین بخوانید: همه چیز درباره فیزیوتراپی زانو

مدت زمان درمان در فیزیوتراپی چقدر است؟

مدت زمان درمان فیزیوتراپی برای هر فرد منحصر‌ به‌فرد است و به عواملی مانند نوع آسیب، شدت آن، سن بیمار، شرایط زمینه‌ای و هدف درمان بستگی دارد. معمولا هر جلسه فیزیوتراپی بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد و تعداد جلسات موردنیاز می‌تواند از ۱۰ تا ۳۰ جلسه یا حتی بیشتر متغیر باشد. برای بعضی از آسیب‌های خفیف، چند هفته درمان کافی است، در حالی که مشکلات مزمن یا پیچیده‌تر ممکن است نیاز به چند ماه پیگیری مداوم داشته باشند. آنچه مهم است، تدوین یک برنامه درمانی شخصی‌سازی‌ شده توسط فیزیوتراپیست است که با بررسی مستمر پیشرفت بیمار، قابل تنظیم و اصلاح باشد.

نحوه دریافت خدمات فیزیوتراپی توسط دکتر قهرمان‌پوری

فیزیوتراپی یکی از انواع روش‌های درمانی رایج برای طیف وسیعی از بیماری‌ها به شمار می‌رود. این خدمات نه ‌تنها برای درمان آسیب‌های عضلانی، اسکلتی و عصبی مناسب‌اند، بلکه نقش موثری در توانبخشی بعد از جراحی، کاهش دردهای مزمن، پیشگیری از آسیب‌های ورزشی و حتی توانبخشی بیماران سکته مغزی و ریوی دارند. اگر به دنبال راهی علمی، اصولی و موثر برای کاهش درد، بهبود حرکت و بازگشت به زندگی عادی هستید، خدمات فیزیوتراپی دکتر سمانه قهرمان‌پوری، بهترین متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، انتخابی هوشمندانه و مطمئن است. ایشان با تکیه بر دانش تخصصی، تجربه بالینی و تجهیزات مدرن، برنامه‌های درمانی کاملا شخصی‌سازی‌ شده‌ای ارائه می‌دهند که متناسب با نوع آسیب، شرایط جسمی و اهداف هر بیمار طراحی می‌شوند. برای دریافت این خدمات کافی ا‌ست با مطب دکتر قهرمان‌پوری تماس بگیرید یا از طریق وب‌سایت یا پیام‌رسان‌ها وقت مشاوره بگیرید. 

سوالات متداول